De kenmerkende rode ring doet zich lang niet altijd voor. Hoe herken je lymeziekte dan? Jop de Vrieze bespreekt het met dermatoloog Mieke Hulshof. Verder vertelt Joost Piët hoe je via onderwijs onnodig medicijnverbruik kunt voorkomen. De warme douche is voor Stefanie Kolk, die de speelfilm Melk maakte over donatie van moedermelk na een stilgeboorte…

Wetenschapsfilosoof Stefan Gaillard over het verschil tussen wetenschap en kwakzalverij.By Studium Generale UU

De afgelopen tijd is duidelijk geworden dat de zorg de patiëntenstroom bijna niet meer aankan. De oplossing ligt voor de hand: we moeten allemaal gezonder worden! Maar hoe doe je dat, als onze gezondheid voor een groot deel beïnvloed wordt door factoren waar we geen of weinig invloed op hebben, zoals luchtkwaliteit of sociaaleconomische achtergrond…

Ook in ziekenhuizen verdienen vrouwen minder dan mannen. Het UMCG liet uitzoeken hoeveel precies en Anne van Kessel bespreekt de resultaten met gynaecoloog-oncoloog Marian Mourits. Ook spreekt ze met medisch ethicus Gert Olthuis van het Radboudumc over de ervaringen van artsen met donatiegesprekken sinds de nieuwe donorwet. De warme douche is voor …

Mensenrechten raken ons allemaal. Of het nu gaat om de vrijheid om verliefd te worden op wie je wilt, of om je mening te uiten. Mensenrechtenverdragen garanderen deze wezenlijke rechten. Maar hoe actueel zijn ze nog in onze snel veranderende wereld? Waarom gaat het toch vaak mis? En wat kun jij er als individu mee? Rechtswetenschapper prof. Antoine…

Jop de Vrieze spreekt met kinderarts Eduard Verhagen over de nieuwe regeling voor levensbeëindiging bij kinderen. Die is uniek in de wereld. Ook bevraagt hij Maarten Boers over waarom het volgens hem onterecht is dat prednison bekend staat als paardenmiddel met veel bijwerkingen. De warme douche is voor initiatief de Groene Huisarts, dat de huisart…

Van de meeste geneesmiddelen is niet bekend welke dosering het beste is voor zwangeren en hun ongeboren kinderen. Anne van Kessel bespreekt met arts-onderzoeker Charlotte Koldeweij modellen waarmee de dosis berekend kan worden. Ook bespreekt ze met kinderarts Fabienne Ropers de toegenomen vraag naar aanvullende diagnostiek door ouders van zieke kin…

De Barbie-film was dé bioscoophit van 2023. Opiniemakers en recensenten buitelden over elkaar heen. Is het een progressief feministisch relaas? Een roze man-hatende koortsdroom? Of een twee uur durende reclame voor Barbie-producent Mattel? Mediawetenschapper dr. Dan Hassler-Forest (UU) duidt de Barbie-hype.…

Oorlogen worden steeds meer met digitale wapens gevoerd. Naast DDoS-aanvallen en hacks, draait de online strijd vooral om het beïnvloeden van de publieke opinie. Echte informatie en nepnieuws zijn vaak moeilijk te onderscheiden. Hoe beïnvloedt desinformatie het verloop van conflicten? Rusland-expert dr. Mariëlle Wijermars (UM) vertelt over de onlin…

Jop de Vrieze bespreekt met huisarts Geert Jan Geersing waarom het voor kwetsbare ouderen vaak níet verstandig is over te stappen op de nieuwe generatie antistollingsmedicatie. Met psychiater Lucas Schalk bespreekt hij hoe je voorkomt dat het contact met je patiënt verbroken raakt door een verschil in verwachtingen. De warme douche is voor Sophia S…

Jongeren lezen steeds minder en slechter. Een kwart van hen haalt zelfs het basisniveau niet. Ook in de rest van de maatschappij neemt de geletterdheid af. De potentiële gevolgen zijn groot. Om mee te komen in de samenleving moet je goed kunnen lezen en schrijven. Wie bijsluiters van medicijnen niet begrijpt, of geen klacht kan indienen bij een ont…

Kunnen ze bijdragen aan preventie van ziekte? Anne van Kessel vraagt het aan gedragseconoom Koen van der Swaluw. Ook bespreekt ze met anesthesioloog Miriam van der Velden een nieuwe palliatieve behandeling als alternatief voor het opereren van een gebroken heup bij kwetsbare ouderen. De warme douche gaat naar het project Preventie Vroeggeboorte Ams…

Jop de Vrieze spreekt met Karen Vertessen over manieren om dat effectiever te doen bij kinderen. Ook vraagt hij Pieter Coenen hoe het kan dat het de-implementeren van ingeburgerde medische handelingen vaak zo lang duurt. De warme douche is voor Daantje Gratama, oprichter van de denktank Gezond Verstand. Gerelateerde artikelen Medicamenteuzebehandel…

Anne van Kessel vraagt internist Jos Kooter waarop je moet letten als je bloedarmoede interpreteert. Ook spreekt ze met apotheker Marloes Dankers over de beïnvloedingsstrategieën die farmaceuten gebruiken in hun papieren reclame. De warme douche is voor verpleegkundige Roy Haze, die met zijn vondst kinderen, ouders en verpleegkundigen ontlastte. He…

Jop de Vrieze interviewt aios interne geneeskunde Loes Schepers over de vraag hoe je betrouwbaar kunt bepalen of iemand over- of ondervuld is. Anesthesioloog Christiaan Keijzer vertelt over de inspanningen van de werkgroep ‘I’m safe’, die de werkomstandigheden van artsen gezonder wil maken. De warme douche is voor MediBear, dat gepersonaliseerde kn…

Anne van Kessel interviewt internist-oncoloog Hans Westgeest over de beschikbaarheid en vergoeding van oncologische middelen. Verder verkent ze met arts-onderzoeker Simone Augustinus wat er de afgelopen 25 jaar is veranderd in de behandeling van pancreaskanker. De warme douche is voor Hartplastic, een initiatief om plastic afval in de cardiologie t…

A few years ago, philosopher Hanno Sauer (Utrecht University) shocked many of his colleagues by stating that ‘old’ philosophy is overrated. He wrote in a much-read article: “We can learn surprisingly little about philosophical problems by studying the works of the ‘great’ historical philosophers such as Aristotle, Hegel or Wittgenstein’. When a sma…

Ons leven barst van de keuzes. Maar hoe vrij zijn we in de beslissingen die we maken? Volgens sommige wetenschappers is de vrije wil een illusie: je omgeving, je opvoeding en je brein sturen je acties, nog voor je je daar zelf van bewust bent. Filosoof Lieke Asma (Munich School of Philosophy) ziet het anders. Dat je onbewuste voorkeuren hebt, betek…

Waarmee moet je in het gesprek met palliatieve patiënten en hun naasten rekening houden? Jop de Vrieze bespreekt het met Sandra van Dulmen, hoogleraar communicatie in de gezondheidszorg. Verder interviewt hij Marieke Verschoor over de geschiedenis van de elektroconvulsietherapie. De warme douche is voor Artsen voor Vrede en het geluid is een vervel…

De tabaksindustrie verdient niet alleen aan rookwaren, maar ook aan de behandeling van zieke rokers. Dat ontdekten NTvG en The Investigative Desk. Anne van Kessel spreekt erover met longarts Dirk-Jan Slebos. De warme douche draait om het inzamelen van statiegeldflesjes en -blikjes en het geluid kraakt zoals het smaakt. Gerelateerde NTvG-artikelen O…

Volgens het existentialisme is wat je doet bepalend voor wie je bent. Door het idee dat je je eigen leven kunt beïnvloeden ontstaat vrijheid, stelt Sartre. De ideeën van Sarte en de Beauvoir wonnen in de jaren 40 en 50 aan populariteit maar werden daarna ook bekritiseerd. Want hoeveel keuze heb je daadwerkelijk in je leven? In ons digitale tijdperk…

Een groeiend aantal ouderen wordt na een val opgenomen in het ziekenhuis. Jop de Vrieze bespreekt deze complexe problematiek met klinisch geriater Marije Hamaker. Verder: promovenda Charlotte Bomhof over het beleid van het Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis om doorverwijzingen te triëren. Is dit rechtvaardig te noemen? En wat als de schaarste nog toen…

Rede en geloof worden vaak tegenover elkaar gezet: aan de ene kant de atheïstische wetenschapper die de oerknal probeert te bewijzen, aan de andere kant de gelovige die ‘voelt’ dat er een goddelijke kracht bestaat. Religie wordt gezien als antwoord op vragen waar de wetenschap niks mee kan, zoals wat de zin van het leven is. Geloof is een kwestie v…

Er is doorgaans geen gebrek aan aandacht voor geweld tégen vrouwen. Maar over geweld dóór vrouwen is veel minder bekend. Toch maken ook zij zich schuldig aan moord en doodslag – 7% van de TBS-patiënten is vrouw. Forensisch psycholoog prof. Vivienne de Vogel (Hogeschool Utrecht) onderzoekt deze groep al meer dan tien jaar. Wat weten we over de motie…

Zorgeloos op vliegvakantie gaan, een hamburger bestellen of een nieuwe telefoon kopen: voor veel mensen kan dat eigenlijk niet meer. We zijn ons steeds meer bewust geworden van de negatieve impact die ons gedrag heeft op het klimaat en het milieu, en dat creëert veel ethisch ongemak. Filosoof Naomi van Steenbergen (Universiteit Utrecht) worstelt ze…

Anne van Kessel sprak Kim Monkhorst van het AvL/NKI over de vraag hoe ‘whole genome sequencing’ kan helpen de bron van uitzaaiingen te vinden. Verder interviewt ze Bram van der Gaag over de rol van bestrijdingsmiddelen en leefstijl bij de toename van Parkinson. De warme douche is voor Medifoor.nl en het geluid komt uit de oude doos. Gerelateerde NT…

We denken dat wetenschappers zich met harde feiten bezighouden. Maar de in 2022 overleden filosoof Bruno Latour liet zien dat daar weinig van klopt. Hij observeerde onderzoekers in het laboratorium en concludeerde dat ze geen ontdekkingen doen, maar zelf kennis produceren. Niet alle wetenschappers waren daar blij mee. Zo leek het alsof ze de feiten…

Artsen zouden alerter moeten zijn op het gebruik van illegale medicijnen, vindt Lara Harmans. Jop de Vrieze sprak met haar over de groeiende handel hierin. Verder: is het wel zo’n goed idee om bij slecht drinkende pasgeborenen het tongriempje in te knippen? De warme douche is voor de paracetamol-challenge van apotheker Nicole Hunfeld en het geluid …

We innoveren erop los om efficiënter voedsel te produceren. Door genetische modificatie van landbouwgewassen brengen rijst, mais en tarwe bijvoorbeeld dubbel zoveel op dan vijftig jaar geleden. Volgens innovatiewetenschapper dr. Koen Beumer (UU) is er een keerzijde. Dit soort vernieuwende technologieën worden vrijwel altijd ontwikkeld met een verdi…

De overheid kan beter inzetten op tabaksmindering dan op grootschalige longkankerscreening, vindt epidemioloog Leo van Rossum. Anne van Kessel sprak met hem. Ook interviewde ze anios kindergeneeskunde Janneke van Oosterhout over een casus die het gevaar van nicotinezakjes toont. De warme douche is voor Roze in Wit; het geluid doet denken aan spreke…

Er valt veel aan te merken op onze democratie. Maar in Nederland krijg je in principe wél de vrijheid om uit te vogelen wat voor jou van waarde is. Denker des Vaderlands Marjan Slob vertelt waarom dit volgens haar cruciaal is. Mag je verwachten dat anderen jouw waarden belangrijk vinden, alleen maar omdat zij voor jou belangrijk zijn? Of is er meer…

In de laatste aflevering voor de zomerstop interviewt Jop de Vrieze klinisch geriater Mahlet Beyene, die ons waarschuwt voor een zorginfarct als de samenleving niet in actie komt. Ook spreekt Jop met internist-endocrinoloog Hedi Claahsen over knelpunten in de transgenderzorg. De warme douche is voor Imke Theeuwen die haar afdeling zo ver kreeg om w…

Hoe houden we de Nederlandse zorg betaalbaar zonder overal op te beknibbelen? Daarover heeft gezondheidseconoom Jochen Mierau wel ideeën. Anne van Kessel sprak met hem. Ook interviewde ze internist in opleiding Louise van Galen over waarom artsen tijdens een goed gesprek moeten gaan zitten. De warme douche is voor de ‘Caring Doctors’ die meer plant…

Welke voeding is goed voor onze gezondheid én die van de planeet? Daarover spreekt Jop de Vrieze met hoogleraar Edith Feskens. Met Eva Cohen gaat het om de vraag of je nog wel naar een congres kunt vliegen. De warme douche is voor de ‘CO2-assistent’ en het geluid is iets dat je vaker hoort dan zou moeten. Gerelateerde NTvG-artikelen ‘Is er een dokt…

Jop de Vrieze interviewt basisarts Charelity Gallant over misverstanden onder ouders over inspraak bij medische beslissingen van hun nog nét niet volwassen kinderen. En hij spreekt met nieuwsredacteur Lorette Harbers over het toenemende tekort aan basisartsen buiten, maar vooral ook binnen, de ziekenhuizen. De warme douche is voor het boek Zalfje v…

De Nederlandse jeugdzorg staat onder grote druk. Te weinig personeel, te veel bureaucratie, en eindeloze wachtlijsten maken dat kinderen en jongeren in psychische nood of onveilige thuissituaties niet altijd de zorg krijgen die ze nodig hebben. Het ene na het andere rapport toont aan dat de kwaliteit achteruit holt. Van overhaaste uithuisplaatsinge…

Jop de Vrieze spreekt met huisarts Dina Salkovic over de vraag waarom huisartsen in opleiding terugschrikken voor het toedienen van musculoskeletale injecties. Anne van Kessel interviewt Laura Dekkers over het gebrek aan diversiteit in dermatologieboeken. De warme douche is voor Hospital Hero, en het geluid een piepje waar sommige patiënten heel bl…

Anne van Kessel spreekt met Gert Jan van de Wilt over de vraag of je het met de patiënt over de kosten van diens behandeling moet hebben, en met Karin van der Tuin over een misdiagnose en het belang van levensloopgeneeskunde. De warme douche is voor een huisartsenpost voor mensen zonder papieren in Amsterdam Nieuw-West, en het geluid sluit naadloos…

Chiara Robbiano (UU) talks about Japanese medieval philosopher Dōgen and his work Mountains and Waters Sutra. How can we value and practice diversity? And why do we need to understand the Self better, in order to do so? Recorded live from the Utrechtse Dag van de Filosofie (Utrecht Day of Philosophy) 2023.…

Luister naar Roos Slegers (Tilburg University) over horror en complottheorieën aan de hand van het werk van fantasyauteur H.P. Lovecraft. Live opgenomen op de Utrechtse Dag van de Filosofie 2023.By Studium Generale UU

Luister naar Simon Gusman (UU) over avonturenverhalen, en wat Sartre ons daarover leert. Live opgenomen op de Utrechtse Dag van de Filosofie 2023.By Studium Generale UU

Luister naar Willem van der Deijl-Kloeg (Tilburg University) over moraalfilosoof Derek Parfit en zijn werk On What Matters. Zijn er objectieve morele waarheden? Live opgenomen op de Utrechtse Dag van de Filosofie 2023.By Studium Generale UU

Luister naar Merel Talbi (VU & UvA) over het werk Pedagogiek van de Onderdrukten, van de Braziliaanse onderwijshervormer Paulo Freire. Live opgenomen op de Utrechtse Dag van de Filosofie 2023.By Studium Generale UU

Het is een ongemakkelijke waarheid voor Europa: de vluchtelingen die in de Middellandse Zee verdrinken. Politiek en media spreken van een ‘migratiecrisis’, maar de diepere oorzaken ervan worden zelden benoemd. Welk aandeel hebben Europa en westerse multinationals er zelf in? Wetenschapsantropoloog Amade M’Charek van de Universiteit van Amsterdam ve…

Jop de Vrieze spreekt met Alex Schuurman, die ChatGPT een medisch artikel liet schrijven, en met Karin Jongsma, die zich verdiepte in het gebruik van AI in de zorg. De warme douche gaat naar vier co-assistenten die ‘De zorg van morgen’ maakten, een documentaire over de toekomst van de gezondheidszorg in Nederland. Verder aandacht voor de oorzaken e…

We don’t just receive stimuli from the outside. Signals like hunger, thirst, arousal, or the need to pee come from within. Not everyone is aware of this mind-body connection or well-attuned to it. There are, for example, people who mix up hunger and thirst. Is there a way to increase our awareness of our body’s signals? Can you learn to better inte…

Anne van Kessel spreekt oncologisch chirurg Gert Jan Liefers over hoe we betere zorg kunnen leveren door minder te doen en psychiater Arjan Schröder over de gevaren van perfectionisme. De warme douche is voor het Coding Collectief en het geluid doet denken aan een zeehond. Gerelateerde NTvG-artikelen Doorgeschoten hyperspecialisatie maakt meer stuk…

Elke 2 weken In 30 minuten op de hoogte zijn van belangrijke ontwikkelingen binnen de kliniek en medische wetenschap? Luister naar de NTvG-podcast terwijl je naar huis fietst, de hond uitlaat, of door de supermarkt loopt. Elke twee weken een nieuwe aflevering. De NTvG-podcast wordt gepresenteerd door wetenschapsjournalisten Anne van Kessel en Jop d…

Gigantische wachtlijsten, nijpende personeelstekorten en een enorme werkdruk. Het piept en kraakt al jaren in de GGZ. Het probleem: overbehandeling van lichte klachten en onderbehandeling van zware gevallen. Hoe kunnen we zorgen dat de GGZ veerkrachtiger wordt? Luister naar een gesprek met jeugdpsychiater Floortje Scheepers, psychiater Jim van Os e…

Een snel praatje over condooms en meisjes leren ‘nee’ te zeggen: volgens drie jonge artsen gaat het clichébeeld van seksuele voorlichting op veel scholen nog op. Daarom bedachten ze Een beschuitje met: een lesprogramma dat ze zelf vrijwillig geven. De Warme Douche is deze aflevering daarom voor hen. Verder gaat het over de gezondheidszorg in Surina…