This pocast provides free occasional downloads from contemporary Welsh folk music band Never Mind The Bocs.
…
continue reading
Cyflwyniad hwyliog i hanes llenyddiaeth Gymraeg, gyda, Jerry Hunter, hogyn o’r Midwest yn America yn dysgu Richard Wyn Jones, hogyn o ganolbarth Sir Fôn, am drysorau’i iaith ei hun.
…
continue reading
Explore the cultural and psychological phenomenon of language and learning - how Irish has faded from our tongues but we're ready to gobble it back up. The word "gobble" comes from Irish! Let's talk to fresh talent bringing Irishness to a new level - musicians, historians, linguists, spiritual teachers, artists, activists and thinkers. There'll be a cúpla focal. There'll be wisdom and storytelling, a few life lessons and a few Irish lessons. Éist linn!
…
continue reading
1
#16 Vsevolod Rzhondkovsky - Ukrainian language professor, linguist, anthropologist
47:28
47:28
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
47:28
In this episode, I am joined by the fantastic Seva, an enthusiastic linguist with vast knowledge and expertise around indigenous languages. He is a language professor who grew up in a bilingual environment in the Soviet Union. He studied anthropology at the University of California, Berkeley and now teaches academic Spanish and Italian in a communi…
…
continue reading
1
Pennod Arbennig: Ysgrifennu am ryfel yn Gymraeg . . . yn America!
37:52
37:52
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
37:52
Dyma bennod a recordiwyd o flaen cynulleidfa fyw yn siop lyfrau Storyville, Pontypridd yn ystod Eisteddfod Genedlaethol 2024. Ac yntau newydd orffen ei ddarllen, roedd Richard Wyn Jones am drafod llyfr diweddaraf ei gyd-gyflwynydd, Dros Gyfiawnder a Rhyddid. Mae’n gyfrol sy’n darlunio hanes cymuned Gymraeg benodol yn ystod Rhyfel Cartref America, g…
…
continue reading
1
#15 Órla McGovern - Storyteller, Writer, Performer
55:55
55:55
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
55:55
This week's conversation was with the one and only, Órla McGovern. A lengthy introduction is needed for this multitalented individual. She is an imaginative storyteller, a gifted actress, a sharp playwright, a dedicated teacher, a poetic author, and an entertaining performer. Órla allows us into her world of imagination and reveals how the Arts all…
…
continue reading
1
Pennod 48 - Coblyn o Ddadl: Ymryson Edmwnd Prys a Wiliam Cynwal
37:57
37:57
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
37:57
Yr ymryson a gynhelid rhwng Edmwnd Prys a Wiliam Cynwal yn y 1580au yw’r ddadl farddol hwyaf yn holl hanes yr iaith Gymraeg. Mae’n cynnwys 53 o gywyddau a thros 4,000 o linellau, a marwolaeth yr hen fardd Wiliam Cynwal yw’r unig beth a ddaeth â’r ymrafael i ben. Trafodwn yr ymryson rhyfeddol hwn yn y bennod hon, gan egluro’r dechrau cyn craffu ar h…
…
continue reading
1
Pennod 47 - 'Swydd y Beirdd sydd heb Urddas’: Beirdd, Dyneiddwyr a Karl Marx
35:05
35:05
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
35:05
Mae’r bennod hon yn canolbwyntio ar y ffactorau a oedd yn tanseilio’r gyfundrefn farddol Gymraeg yn ystod ail hanner yr unfed ganrif ar bymtheg. Trafodwn dair her yn benodol, gan ddechrau gyda’r ffaith bod pwll nawdd yn crebachu gan ei gwneud yn anos i fardd ennill bywoliaeth trwy ganu mawl. Ystyriwn her syniadau ac agweddau’r dyneiddwyr hefyd a’r …
…
continue reading
1
Pennod 46 - Llenyddiaeth Gymraeg yr Eidal a Gwasg Anghyfreithlon yng Nghymru
42:04
42:04
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
42:04
Gan ein bod ni wedi edrych ar y berthynas rhwng dyneiddiaeth, Protestaniaeth a’r iaith Gymraeg yn ddiweddar, dyma gyfle i ystyried ochr arall ceiniog y Diwygiad.Trafodwn ychydig o lenyddiaeth Gymraeg Gatholig yr unfed ganrif ar bymtheg yn y bennod, gan ganolbwyntio ar ddau gyfaill rhyfeddol, Morris Clynnog a Gruffudd Robert. Bu’n rhaid i’r ddau ddy…
…
continue reading
1
#14 Leon Diop - Advocate, Creator, Entrepreneur
42:27
42:27
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
42:27
Episode 14: Leon Diop is a fantastic spokesperson who aims to increase awareness and educate people, celebrating and connecting Black and Mixed Race Irish people.Leon is the founder of the Black and Irish community, a movement which strives tohighlight the struggles and successes of the Black and Mixed RaceIrish community. The organisation raises t…
…
continue reading
1
Pennod 45 - ‘Cymraeg iawn i’r Cymry i gyd’: Beibl 1588
35:00
35:00
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
35:00
Yn y bennod hon trafodwn gamp ryfeddol William Morgan, Beibl Cymraeg 1588. Bid a fo am ei harwyddocâd crefyddol amlwg, canolbwyntiwn ar arwyddocâd y garreg filltir hon o safbwynt hanes yr iaith Gymraeg a’i llenyddiaeth. Un o’r pethau sy’n gwneud y Gymraeg yn iaith mor anhygoel o gyfoethog yw’r amrywiaeth o gyweiriau sydd ar gael i awduron, a Bebil …
…
continue reading
1
#13 Conor Creighton - Spiritual guide, Meditation teacher, Author
44:09
44:09
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
44:09
In this insightful episode, Conor Creighton speaks in great depth about his life as a creator, a meditation teacher, a spiritual guide, and other roles he has put his hand to! We touch on the Irish psyche, loving ourselves and the path towards acceptance and authenticity. Conor dissects the endless opportunities his life has presented due to a deep…
…
continue reading
1
Pennod 44 - Yr Hen a’r Newydd, Y Gwir a’r Gau: Rhagymadrodd Richard Davies
29:52
29:52
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
29:52
‘Dwi wir wedi fy llorio gan hyn’ yw un o’r pethau a ddywed Richard Wyn Jones ar ôl clywed am ragymadrodd syfrdanol yr Esgob Richard Davies i Destament Newydd 1567. Dyma ysgrif lenyddol fywiog sy’n hynod ddiddorol – ac yn hynod arwyddocoal – o safbwynt hunaniaeth Gymreig y cyfnod. Mae hefyd yn ddarn o bropanda Brotestannaidd sy’n troi’r gwirionedd y…
…
continue reading
Yn y bennod hon, dechreuwn hoelio sylw ar bwnc sydd o’r pwys mwyaf i hanes yr Hen Iaith a’i llenyddiaeth – cyhoeddi’r Beibl yn Gymraeg. Dechreuwn y tro hwn gyda’r Testament Newydd a gyhoeddwyd yn 1567, gan egluro bod rhaid deall y cyd-destun gwleidyddol yn ogystal â’r cyd-destun crefyddol er mwyn deall y garreg filltir hon o ddatblygiad. Er bod rha…
…
continue reading
1
#12 Dee Mulrooney - Captain Ireland, artist, activist
1:15:07
1:15:07
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
1:15:07
We all deeply love Ireland... but we need to talk about it. In this episode we talk about the salvation of art, connection with the land, grá for mná (love for women), finding meaning and direction, loving the eejit out of yourself, cringe, naff, and the inexhaustible desire to live. Dee is an everyday Goddess. Her voice will transport you. Her rel…
…
continue reading
1
Pennod 42 - Bromance William Salesbury a Gruffudd Hiraethog
21:05
21:05
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
21:05
Gwelwyd yn y bennod ddiwethaf fod y dyneiddiwr William Salesbury yn talu teyrned i’r bardd Gruffudd Hiraethog yn ei ragymadrodd i’r llyfr Oll Synnwyr Pen Cymro. Edrychwn ar ochr arall y geiniog yn y bennod hon, a hynny wrth i ni ddarllen cywydd o fawl a gyfansoddodd Gruffudd Hiraethog i’r dyneiddiwr.Er ein bod ni weithiau yn gweld y beirdd Cymraeg …
…
continue reading
1
#11 Ruairi Glasheen - Percussionist, composer, filmmaker and educator
52:55
52:55
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
52:55
Episode 11: Ruairi Glasheen is an award-winning percussionist, composer, filmmaker and educator based in London. Drawn by the limitless creativity and possibilities of being a percussionist, and indeed a love of drums and percussion from all around the world, Ruairi spreads his passion through diverse global projects including workshops, orchestras…
…
continue reading
Trafodwn destun hynod gyffrous yn y bennod hon, sef rhagymadrodd William Salesbury i lyfr a gyhoeddwyd yn 1547, Oll Synnwyr Pen. Awgrymwn y gellid gweld y rhagymadrodd hwn fel maniffesto dyneiddiol Cymraeg, galwad sy’n cyflwyno agenda er mwyn diogelu a mireinio’r iaith. Defnyddiodd William Salesbury yr addysg a gafodd yn Rydychen a’i allu fel awdur…
…
continue reading
1
#10 Jane Casey - Journalist, content-creator
50:28
50:28
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
50:28
Wicklow native, Jane Casey, is a content creator and journalist that has a passion for highlighting the forgotten stories of Ireland’s past. Jane aims to ignite curiosity about our world and inspire an appreciation for the hidden beauty and rich histories we often overlook. We talk about reframing success, the curiosity which unveils a story in eve…
…
continue reading
Mae’r bennod hon yn cyflwyno pwnc a fydd yn ganolog i’r penodau nesaf hefyd, sef dyneiddiaeth yr unfed ganrif ar bymtheg. Gan fod gwrthryfel Glyndŵr wedi methu, nid oedd gan Gymru brifysgolion yn y cyfnod ac felly bu’n rhaid i’r Cymry breintieidig a oedd â digon o foddion i gael addysg prifysgol fentro y tu hwnt i ffiniau’u gwlad enedigol. Eglurwn …
…
continue reading
1
#9 Áine Tyrrell - Singer, songwriter
1:10:29
1:10:29
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
1:10:29
In this episode, Áine Tyrrell and I explore the path which presents itself to us, willing us forward despite fear, the poetry of the Irish language and how it affects our psyche, and the reconciliation we make with Irish history, oppression, and change. "Áine Tyrrell is a force," says The Irish Times. A force of tenderness, ferocity, curiosity and …
…
continue reading
Pennod 39 (cyfres 2, pennod 6)Mae’r bennod hon yn canolbwyntio ar y datblygiad technolegol hollbwysig hwnnw, y wasg argraffu. O gofio mai trafod hanes llenyddiaeth Gymraeg yw nod y podlediad hwn, dylid gweld dyfodiad y cyfrwng hwn fel carreg filltir ryfeddol o drawsffurfiannol o safbwynt cynhyrchu a lledaenu llenyddiaeth. Argraffwyd y llyfr Cymraeg…
…
continue reading
1
#8 Aoife Dunne - Comedian, Storyteller, Teacher, Poet
44:37
44:37
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
44:37
Episode 8: Aoife Dunne - Comedian, Storyteller, Teacher, PoetAoife’s acerbic and cathartic mix of humour, activism and poetry has garnered a global audience who enjoy and learn from her hilarious observations and deservedly furious rants.We talk about growing up in Catholic, Postcolonial Ireland, and being women - not exactly conducive to creating …
…
continue reading
Pennod 38 (cyfres 2, pennod 5)Trafodwn fardd benywaidd hynod ddiddorol yn y benod hon – Alis ferch Gruffudd neu ‘Alis Wen’, a fu’n canu yn ystod yr unfed ganrif ar bymtheg. Dynion oedd beirdd proffesiynol y cyfnod, ond dysgodd Alis grefft barddoni a chyfansoddodd nifer o gerddi gan ddefnyddio un o’r hen fesurau caeth, yr englyn unodl uniawn. Mae’n …
…
continue reading
1
#7 Stephen Rule (Doctor Cymraeg) - Welsh teacher, writer, and activist
1:06:23
1:06:23
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
1:06:23
Episode 7: Stephen Rule, known online as Doctor Cymraeg, is a Welsh teacher, writer and activist. his infectious love for Welsh and his dynamic approach to teaching is a dragon’s breath of fresh air. The fire he’s lighting in hearts and minds, and the inclusivity and accessibility he creates in order to drive his beloved Celtic language forward dee…
…
continue reading
1
Pennod 37 - Hen Chwedlau Cymraeg a Phropaganda’r Tuduriaid: Elis Gruffydd (Rhan 2)
35:52
35:52
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
35:52
Pennod 37 (cyfres 2, pennod 4)Wedi trafod natur ac arwyddocâd cronicl mawr Elis Gruffydd yn y bennod ddiwethaf, edrychwn y tro hwn ar nifer o straeon a gynhwyswyd yn y gwaith sydd o ddiddordeb neilltuol. Mae’n bosibl edrych ar y straeon hyn fel chwedlau gwerin Cymraeg nas cofnodwyd mewn unman arall – hanesion a glywodd Elis ar lafar pan oedd yn ble…
…
continue reading
1
#6 Tura Arutura - Dancer, Choreographer, Musician, Gaeilgeoir...
44:51
44:51
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
44:51
This whole conversation is quote-able! I loved talking to you, Tura :) Go raibh míle maith agat :) Born in Zimbabwe, Tura moved to Ireland 31 years ago. His dance practice combines urban, traditional African, Irish music and dance. With dedicated study, Tura has in recent years become an accomplished Sean Nós (traditional Irish) dancer and Irish la…
…
continue reading
Pennod 36 - (cyfres 2, pennod 3)Dyma gyflwyniad i awdur Cymraeg rhyfeddol, Elis Gruffydd, Cymro o sir y Fflint a fu’n filwr ym myddin Harri VIII ac yn aelod o warchodlu Calais. Yno ar y cyfandir yr ysgrifennodd ei gronicl hirfaith, hanes y byd o’r Creu Beiblaidd hyd at ddechrau’r 1550au, y testun naratifol hwyaf a ysgrifennwyd erioed yn yr iaith Gy…
…
continue reading
1
#5 Justina Victoria, Sex Coach on the Irish learning journey
1:39:54
1:39:54
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
1:39:54
In this episode I talk to my student, Justina Victoria, the psychosexual expert for men, who is healing Ireland's sexual landscape one Irish man at a time. Her work focuses on connecting men to the depth of their purpose, power, truth and heart, and deepening pleasure and intimacy in the experience of love and sex. She understands that a compassion…
…
continue reading
Pennod 35 (cyfres 2, pennod 2)Roedd y bennod ddiwethaf yn amlinellu’r newidiadau mawr a ddaeth yn ystod oes y Tuduriaid. Mae’r bennod hon yn ystyried effaith rhai o’r newidiadau hyn ar y traddodiad barddol Cymraeg. Ond er gwaethaf yr holl drawsffurfiadau, gwelwn wrth graffu ar ychydig o ganu mawl o ddechrau’r cyfnod fod nifer o agweddau hynafol ar …
…
continue reading
1
#4 Conchobhar Ruadh - Decolonising the Gaelic Mind
49:57
49:57
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
49:57
It was a pleasure and a privilege to talk to Conchobhar Ruadh (B.S.c Psychology), who is a hypnotherapist, meditation teacher, and advocate of the Irish language. His work explores decolonisation and our relationship to an Ghaeilge. Conor is also a Gaeilgeoir raising his child through Irish and currently in his first year of a shamanic apprenticesh…
…
continue reading
Dyma bennod gyntaf ail gyfres ‘Yr Hen Iaith’! Dechreuwn drafod llenyddiaeth Gymraeg yr unfed ganrif ar bymtheg trwy ystyried y datblygiadau hynny sy’n ein galluogi i wahaniaethu rhwng yr Oesau Canol a’r Cyfnod Modern Cynnar. Un o’r pethau sydd mor ddiddorol am y cyfnod hwn yw’r modd y gwelwn feirdd ac awduron Cymraeg yn ymaddasu ac yn ymateb wrth i…
…
continue reading
1
#3 Davy Holden - Bringing Irish History to Life
49:47
49:47
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
49:47
What an energising and inspirational presence Davy is! He brings us through his journey from accountant to author, videographer and content creator, and his deep understanding of the events which led us to Modern Ireland. Davy elevates history in a dynamic way, delivered with style, curiosity and the joy of sharing knowledge. We learn about Davy's …
…
continue reading
Dyma edrych ymlaen at yr ail gyfres a fydd yn canolbwyntio ar lenyddiaeth y cyfnod modern cyntaf, gan ddechrau gyda’r trawsffurfiadau heriol a ddaeth yn oes y Tuduriaid.Introducing our second seriesHere’s looking forward to the second series, which will concentrate on literature of the early modern period, starting with challenging transformations …
…
continue reading
1
#2 Peace Chukwurah, the Teacher You and I Never Had
43:23
43:23
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
43:23
Múinteoir Chukwurah, teacher Peace, is a final year primary student teacher, sharing her journey in ‘Becoming the Teacher You and I Have Never Had’. She is a passionate advocate for equality, diversity, inclusivity and representation. A trailblazer encouraging others to take up space. Our conversation touched on what it means to be Irish, the power…
…
continue reading
Dyma ni’n cloi’r gyfres gyntaf a chlywed bod llênbaras Richard Wyn Jones wedi lleihau erbyn. Hefyd, er ein bod ni wedi gorffen trafod yr Oesau Canol, mae Jerry Hunter yn pwysleisio bod hanes llenyddiaeth Gymraeg yn unigryw ac wedi datblygu mewn modd unigryw./The End of the Middle AgesHere we reach the end of our first series and hear that Richard W…
…
continue reading
Grateful for Richard's insights into the joys and challenges of language learning. In this episode, we explore how beautifully fulfilling language learning is and how anyone can do it. As an advocate for indigenous and vulnerable languages, Richard describes their connection with our identity and the importance of preserving them. Richard runs the …
…
continue reading
1
Pennod 31 - Yr Eisteddfodau Cynharaf ac Addysg y Beirdd
31:35
31:35
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
31:35
Dyma bennod fyw arbennig a recordiwyd ym Mhabell Lên Eisteddfod Genedlaethol Llŷn ac Eifionydd, a pha beth gwell i’w drafod ar y maes ym Moduan na hanes yr eisteddfodau cynharaf?! A yw’n bosib gweld ‘Gwledd Arbenning’ a gynhaliwyd gan yr Arglwydd Rhys yn Aberteifi yn 1176 fel yr eisteddfod gyntaf a gofnodwyd? Ac wrth drafod eisteddfod a gynhaliwyd …
…
continue reading
1
Pennod 30 - ‘Gwledd hyd y gogledd o gig’: Y Cywyddau Brud
43:56
43:56
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
43:56
Ar wahân i bennod arbennig a recordiwyd yn yr Eisteddfod Genedlaethol ac a gaiff ei darlledu nesaf, hon yw pennod olaf cyfres gyntaf Yr Hen Iaith. Rydym ni’n gorffen trafod llenyddiaeth yr Oesoedd Canol a daw llawer o themâu’r gyfres ynghyd wrth i ni ystyried cywyddau brud yn gysylltiedig â ‘Rhyfel y Rhos’. Ystyr ‘brud’ yw proffwydodliaeth, a chawn…
…
continue reading
1
Pennod 29 - Gwin, Arch a Diwedd Oes: Guto’r Glyn
39:13
39:13
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
39:13
Trafodwn un o feirdd Cymraeg pwsicaf y 15fed ganrif yn y bennod hon. Cafodd Guto’r Glyn oes hir, ac yntau wed’i eni ychydig o flynddoedd ar ôl diwedd gwrthryfel Glyndŵr ac wedi marw rai blynyddoedd ar ôl i Harri Tudur gipio coron Lloegr yn 1485. Roedd yn filwr proffesiynol ar adegau hefyd, ac agweddau ar ei waith yn dangos mor gyfarwydd ydoedd â rh…
…
continue reading
1
Pennod 28 - ‘Bawddyn!’: Ymrysonau’r Cywyddwyr
37:48
37:48
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
37:48
Er mwyn dyfnhau’n dealltwriaeth o waith ‘Beirdd yr Uchelwyr’ neu’r Cywyddwyr, edrychwn yn y bennod hon ar rai o’u hymrysonau. Wrth ystyried cywyddau yr oedd beirdd yn eu cyfnewid, rydym ni’n archwilio cysylltiadau posib rhwng y farddoniaeth hon a chyd-destunau cymdeithasol coll. Mae’n debyg bod beirdd yn ymrysona am wahanol resymau yn y cyfnod – er…
…
continue reading
1
Pennod 27 - Llais Cymraes: Gwerful Mechain
30:18
30:18
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
30:18
Mae’n hen bryd i ni ganolbwyntio ar lenyddiaeth gan Gymraes. Gan ein bod wedi dechrau trafod cyfnod y cywydd, rydym ni’n neidio ymlaen ryw ganrif ac ychydig o oes Dafydd ap Gwilym yn y bennod hon er mwyn ystyried gwaith Gwerful Mechain, bardd benywaidd a oedd yn byw ac yn cyfansoddi yn ystod ail hanner y 15fed ganrif. Mae hefyd yn fodd i ni ystyrie…
…
continue reading
1
Pennod 26 - Dychan, Hiwmor a Grym Celf: Dafydd ap Gwilym (rhan 3)
39:42
39:42
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
39:42
Dywed Richard Wyn Jones rywbeth yn y bennod hon sydd, er ei fod yn sylw ffwrdd-a-hi, efallai’n dweud mwy am afiaith y farddoniaeth hon na holl draethu’i gyd-gyflwynydd. Dywed y byddai wedi astudio’r Gymraeg yn y brifysgol yn hytrach na Gwleidyddiaeth Ryngwladol, o bosib, pe bai wedi cael darllen y cerddi hyn yr ysgol! Dyna ddigon i awgrymu bod y ce…
…
continue reading
1
Pennod 25 - Caru yn y Coed: Dafydd ap Gwilym (rhan 2)
41:17
41:17
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
41:17
Rydym ni’n parhau i drafod ffresni rhyfeddol barddoniaeth Dafydd ap Gwilym yn y bennod hon, gan bwysleisio bod newydd-deb ei gyfansoddiadau wedi’i greu gyda deunydd crai traddodiadol i ryw raddau. Ystyriwn ychydig o ganu serch Dafydd, gan ddechrau â’r cywydd ‘Morfudd fel yr Haul’, cyn craffu ar y modd y mae dwy thema fawr, serch a natur, wedi’u ple…
…
continue reading
1
Pennod 24 - Meddwi’n Niwbwrch: Dafydd ap Gwilym (rhan 1)
41:49
41:49
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
41:49
Dechreuwn drafod bardd Cymraeg enwocaf yr Oesau Canol y bennod hon – Dafydd ap Gwilym. Nid yw hanes ei fywyd yn gwbl sicr, ond tybir iddo gael ei eni tua 1315 a marw o gwmpas y flwyddyn 1350 – o bosibl oherwydd y Pla Du. Ond mae’n sicr bod oes a gwaith Dafydd yn cydfynd â dechrau oes y cywydddwyr – a chewch beth o hanes y cywydd yn y bennod hon hef…
…
continue reading
Er ein bod ni wedi crybwyll y ffaith bod cymdeithas y Gymru ganoloesol yn drywadl Gristnogol, ac er ein bod wedi nodi agweddau creffyddol ar rai testunau llenyddol wrth fynd heibio, yn y bennod hon rydym ni’n canolbwyntio ar lenyddiaeth Gristnogol – ac yn bennaf, gwahanol draddodiadau’n ymwneud â’r seintiau Cymreig. Nodwn fod y Cymry yn weddol unig…
…
continue reading
Cawn drafod un o gerddi enwocaf yr iaith yn y bennod hon, cerdd sy’n gysylltiedig ag un o drobwyntiau mwyaf yn hanes Cymru. Wrth i ni ddadansoddi Marwnad Llywelyn, ystyriwn y modd y gall llenyddiaeth fod yn danwydd i ddychymyg cenedl, a’r dychymyg hwnnw’n allweddol i allu cenedl i oroesi ar ôl iddi gael ei goresgyn. Trafodwn yr hyn a wyddys am fywy…
…
continue reading
1
Pennod 21 - Dyrchafu, Caru ac Ymladd: Barddoniaeth yn gysylltiedig ag Owain Gwynedd a’i deulu
55:57
55:57
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
55:57
Rydym ni’n parhau i drafod Beirdd y Tywysogion yn y bennod hon, gan ganolbwyntio ar farddoniaeth sy’n gysylltiedig ag Owain Gwynedd a’i deulu. Wedi’i enwi’n ‘gyfaill y pod’ gennym yn barod, mae’n rhaid cyfrif Owain Gwynedd (c.1100-1170) ymysg y tywysogion pwysicaf. Yn wir, ef oedd y cyntaf i ddefnyddio’r teitl ‘Tywysog Cymru’ ac ef hefyd oedd Breni…
…
continue reading
1
Pennod 20 - Canu Gwleidyddol: Beirdd y Tywysogion
50:02
50:02
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
50:02
Dechreuwn drafod Beirdd y Tywysogion yn y bennod hon gan agor cil y drws ar gorff sylweddol o farddoniaeth Gymraeg hynod gain sydd hefyd yn hynod bwysig o safbwynt astudio hanes Cymru. Cawn gyfle i ystyried arwyddocâd Llawysgrif Hendregadredd (y llawysgrif sydd wedi diogelu’r rhan fwyaf o’r cerddi hyn), gwaith rhyfeddol o ddiddorol gan ei fod yn ff…
…
continue reading
1
Pennod 19 - ‘Iarlles y Ffynnon’, nid ‘Owain’
54:01
54:01
Play later
Play later
Lists
Like
Liked
54:01
Yn y bennod hon trafodwn yr olaf o’r ‘chwedlau brodorol’ wrth i ni graffu ar saernïaeth gelfydd ‘Iarlles y Ffynnon’. Nodwn y duedd i ddefnyddio enw prif gymeriad gwrywaidd y chwedl hon, ‘Owain’, fel teitl gan fynnu mai’r teitl a geir yn Llyfr Coch Hergest sy’n gywir, ‘Iarlles y Ffynnon’. Ynghyd â Gwenhwyfar a’r forwyn Luned, mae’r Iarlles yn un o d…
…
continue reading
Trafodwn y chwedl ‘Historia Peredur fab Efrog’ yn y bennod hon gan awgrymu’i bod yn disgrifio perthynas Peredur a’i fam mewn modd hynod ddynol a thyner. Mae gwrthgyferbyniad amlwg rhwng bydolwg gwrywaidd treisgar tad Peredur a doethineb ei fam. Ond er i’w fam geisio’i fagu mewn byd benywaidd yn bell o unrhyw sôn am arfau a rhyfel, ac er iddi ddweud…
…
continue reading
Yn y bennod hon, trafodwn chwedl gwbl ryfeddol sy’n llunio fersiwn unigryw o fyd arwrol Arthur er mwyn tynnu sylw at ddiffygion gwleidyddol y byd go iawn. Y Gymru ganoloesol yw’r byd go iawn hwnnw, ac mae ymrafael rhwng tywysog a’i frawd yn bygwth heddwch y deyrnas. Mae’r negesydd Rhonabwy yn ceisio’i orau i helpu ond mae’n syrthio i gysgu – mewn t…
…
continue reading
Trafodwn y chwedl ‘Ystoria Geraint fab Erbin’ yn y bennod hon gan ystyried ei pherthynas â cherdd storïol y bardd Ffrangeg Chrétien de Troyes. A yw’n bosibl mai trosiad o’r testun Ffrangeg yw’r chwedl Gymraeg, mewn gwirionedd? A yw’n iawn cynnwys ‘Geraint’ ymysg y ‘chwedlau brodorol’? Awgrymwn fod awdur Cymraeg wedi cymryd stori Chrétien a’i gwisgo…
…
continue reading