Nasıl Kitap Okunur?

Etki Teorisi

Herkese merhabalar, bugün konumuz “Kitap okumak” her zaman tavsiye edilen, okuyan?n çok bildi?i iddia edilen nitekim ülkemizde hak etti?i ehemmiyeti bulamam?? olan kitap okumak. Her zamanki gibi en basit sorumuzla ba?layal?m neden kitap okumak? Acaba gerçekten ne kadar önemli oldu?unun fark?nda m?y?z? Fazla uzatmadan sade bir dille aç?klamaya ba?lamak istiyorum. Öncelikle tabi ki “ki?isel veya kitlesel geli?im” için okumal?y?z. Ö?renmek, geli?mek, bilmek, uygulayabilmek için okumam?z gerekir. Kitap okuman?n ba?l? ba??na gereksinimleri vard?r; odaklanmam?z gerekir, disiplin, plan ve istikrar ister. Bu ifadeleri yüksek müsaadenizle biraz daha açmak istiyorum. Kitap okurken esas niyetimiz anlamak ve ö?renmek ise muhakkak gerekli ehemmiyeti göstermemiz gerekir .Kitap okurken okudu?umuza odaklan?p anlamaya gayret etmemiz , üzerine dü?ünüp belki hayal kurmam?z gerekir ki faydas? olabilsin .?stikrarl? olmay? gerektirir ki ö?renme birbiriyle ba?lant?l? bir sürece yay?ls?n ve sürekli mevcut olsun , aksi takdirde okuma eyleminden uzak kal?nabilir , odak kaybolabilir daha kötüsü bir al??kanl?k haline gelmesi engellenebilir .Tabi ki bu istikrar da disiplinli bir karakter taraf?ndan hayata geçirilmek ister , disiplin ise plan gerektirir ve plana uyabilme becerisi de disiplindir. Gördü?ümüz gibi kitap okumak öylesine bir eylem de?ildir ve gerekli ciddiyeti verdi?imizde ba?ka önemli kazan?mlar? da beraberinde getirir ki daha herhangi bir kitap içeri?ine konusuna hiç bula?mad?k bile. Madem bahsettik ?öyle devam edelim; içeri?i ki?isel geli?im olan kitaplar.

Bu kitaplar, çok çok geni? bir yelpazeye yay?lmakla beraber tamamen z?rval?k ve saf bilgi seviyeleri aras?nda gidip gelen bir terazide kendilerine yer bulabilmektedirler. Etki teorisi olarak “ideal karakter” e giden yolda biz, geli?memizi sa?layacak her kitab? göz önünde bulundurup elemeye tabi tuttuktan sonra okumaya anlamaya özen gösteriyoruz. Bu kitaplar süslü kapakl?,

?lgi çekici ba?l?kl? olabilir veya çarp?c? bir tutum tak?nabilir ancak saçma olup olmad???na karar vermeden önce bir ?ans? hak ederler zira ö?renmeye çal???yorsan?z her yerden muhakkak ki bir ?eyler ö?renebilirsiniz. Her kitap türünden bahsetme gere?i duymuyorum sadece ki?isel geli?im ad? alt?nda bulunan kitaplara sadece “secret, power” tarz? kitaplar gibi olur diye yakla?maman?z ad?na kendimi ifade etmeye çal???yorum. Kitap okumay? sadece alman subaylar?n?n yapabilece?i bir kavramm?? gibi lanse etsem de esasen kitap okumak e?lenceli bir aktivitedir ayn? zamanda (?ahsi görü?üm). Aktif zihin dinlendirilmesini sa?layabilir, güzel vakit geçirmemizi sa?lar zor bir günün ödülü olabilir bir nevi terapi kapsam?nda de?erlendirilebilir.

Konu?mam?z?n daha güzel olmas?n? sa?lar kendimizi daha iyi ifade etmemizi sa?lar gibi do?ru ve kli?e ibarelerinden ?iddetle kaç?naca??m çünkü ansiklopedi yazm?yoruz kendimizce önemli buldu?umuz k?s?mlar? gayet öznel bir ?ekilde yorumluyoruz.

Faydalar? ve nedenleriyle ilgili ba?ka kaynaklarda daha detayl? ve bilimsel ara?t?rmalar bulabilece?inizi umuyorum. Ancak kitap okuman?n üzerimizdeki etkilerine bir örnek vermek gerekirse Elon Musk bizim için çok güzel bir seçenek olurdu. Kendisi çok okuyan bir General (?irketlerini ve mühendislerini yönetim tarz?ndan dolay? Elon hakk?nda bir kitap yazm?? olan Ashlee Vance taraf?ndan kendisine yap?lan bir benzetme) olarak küçükken okudu?u bir kitap olan “Otostopçunun Galaksi Rehberi” nden çok etkilenmi? muhtemelen (Etki teorisi olarak tahminimiz bu yönde) SpaceX’i bu sebeple kurmu?tur. Nedenleri ve önemi kavrad???m?za göre art?k Nas?l okunaca??ndan bahsedebiliriz lakin ondan evvel atlanmamas? gereken bir di?er kritik konu kesinlikle nas?l okunmayaca??d?r. Ba?lamak gerekirse, kitap raftan al?n?p okunmaz önce yere at?l?r oradan al?n?p okunur gibi muazzam bir ?akam?z?n ard?ndan ciddiyeti ele al?p aç?klamaya devam edelim. Okuyaca??m?z kitab?n rastgele seçilmi? olmas? bizi akci?er kanseri yapmaz ancak ö?renmek veya geli?mek istedi?imiz yönde veya okumak istedi?imiz tarzda roman, dünya klasi?i seçerken önceden belirleyip ara?t?rm?? olmak tabi ki çok daha faydal? olacakt?r. Belki seçece?imiz rastgele yanl?? bir kitap bizi okumaktan uzakla?t?rabilecektir bu gibi riskleri ortadan kald?rmak ad?na bilinçli ve ara?t?rm?? olarak kitap seçmemiz ?üphesiz ki olumlu sonuçlar do?uracakt?r. Bahsetmi?ken de?inmek istedi?im bir ba?ka konu da ?udur: Her kitab? sonuna kadar okuyup anlamam?za gerek yoktur veya çevremizde çok popüler olup övüldü?ü için bir kitab? sizin de sevmeniz ?art? bulunmamaktad?r. Baz? kitaplara haz?r olmayabiliriz, bizi s?k?yor olabilir, belki ?u an dünyan?n en s?k?c? gelen kitab? 2 y?l sonra sizin için hayat felsefenizin temelini olu?turan bir altyap?ya dönü?türecektir. O yüzden kesin ve net yarg?lar yerine daha sürdürülebilir ve okumay? benimsemi? bir tav?r bizim için uzun vadede pozitif sonuçlar do?uracakt?r. Önemli olan niyettir. Kendimizi kand?rmayal?m. Bir di?er maddemiz: kitap hava atmak için okunmaz arkada?lar. E?er kitaplar? hava atabilmek için okuyorsan?z ya kitap seçiminiz a??r? kötüdür ya da okuduklar?n?z? anlayam?yorsunuzdur. O yüzden kimseye yukar?dan bakmak ad?na okumay?n kitaplar?. Kinimizi kustuktan sonra s?radaki maddemizden bahsedelim:” Her ay 1 kitap okuyaca??m” gibi hedefler genelde günü gününe okunmamas? ve ayl?k hedef için son zamanlara s?k??t?rmaya çal??mak gibi durumlarla sonuçlan?r. Bu sebeple kitap hedeflerini günlük olarak belirlemek daha verimli olacakt?r. Aksi takdirde yok yere kendimizi s?k??t?r?p gereksiz bir stres ortam? yaratabiliriz. Ba?larken abart?l? hedefler de bizi uzun vadeli bir okuyucu olma yolundan al?koyar bu sebeple daha makul ve mant?kl? hedeflerle yola ç?kmak bizim yarar?m?za olacakt?r. Son maddemiz de bo? vakitte kitap okuma ç?lg?nl???na bir sald?r? niteli?inde peyda olur. Kitap okumak bo? vakitlerde tercih edilebilir fakat kitab? yaln?z bo? kald???n?zda ararsan?z yo?un vakitleriniz oldu?unda “kitap okumayan bir insan” a dönü?ürsünüz. O halde kitap için her gün belli bir vakti özel olarak ay?rmal?y?z ki kitap okumak bizim için sadece e?lence veya s?k?nt? giderici bir unsur olmaktan ziyade bilgi ve geli?im arac? olabilsin. Bahsetmek istedi?im bir di?er nokta da not almak. Okuma eylemi s?ras?nda muhakkak belli ba?l? noktalar bizi bütünden daha çok cezbedecek akl?m?zda kalacakt?r. Pekala, bu de?erli buldu?umuz k?s?mlar? neden unutabilme ihtimalinin pençesine b?rakal?m ki ? Yazal?m dursun tekrar bakt???m?zda önemli buldu?umuz k?s?mlar? görebilelim. Not alman?n kal?c?l?k ve hat?rlayabilmeye faydas?ndan bahsetmiyoruz o i? zaten sizde. Ayn? anda 2 kitap m? okunur ? tarz? bir alg? toplumda veya sizde ne düzeyde bulunmakta bilmiyoruz ancak okunmaz diyor iseniz hemen sizden de nefret edelim çünkü okunabilir. Linç yemeden aç?klayay?m : Farkl? türlerde kitaplar? birlikte götürebiliriz. Bir kitap seçeriz güzel ve de?erli olay öyküsüne sahip bir kitapt?r rahat ve çok zorlanmadan okuruz , bir di?er kitap daha seçeriz ki bu bizi ayn? sat?rlar? defalarca okumaya , anlamak için beynimizi

zorlamaya sevk eder. ??te bu iki kitab? günün farkl? saatlerinde farkl? amaçlara hizmet etmesi için kullanabiliriz. Ayr?ca neden olmas?n ? Ba?ka bir tavsiyeye geçeyim : okuma hedeflerimizi yo?unlu?umuza göre güne yayabiliriz. Bir oturu?ta tüm hedefinizi okuyabiliyorsan?z ne mutlu size ancak yapam?yorsan?z da güne yayabilir daha küçük dilimler halinde pastan?z? tüketebilirsiniz. Bir kitab?n?z vard?r metroda ç?kar?p okursunuz , f?rsat?n?zda bir bankta oturup okursunuz , uyumadan önce okursunuz -ki uyku öncesi okumay? etki teorisi olarak aktif ve etkili bir ?ekilde uygulamaktay?z- bir ba?ka kitab?n?z vard?r zihninizin yeterli verimde çal??t??? s?ralarda okursunuz ve dolay?s?yla okuma zamanlar?n?z bu verime göre de?i?iklik gösterir. Hesap ve tavsiyeler oldukça basit buraya kadar okudu?unuz için te?ekkür ederim bir ba?ka yaz?m?zda görü?mek üzere kendinize iyi bak?n.

-A