Колку пари, толку наука!

In Medias Res

Рангирањето на најстариот македонски универзитет на 1.990 место од вкупно 20.000 универзитети укажува дека Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ (УКИМ) е многу блиску до испаѓање од 2.000 најуспешни универзитети во светот, а сè подалеку од посакуваниот пласман во првите 1.000 најуспешни универзитети. Она што навистина загрижува е надолниот тренд, каде од почетоците на неговото рангирање, УКИМ константно назадува. Другите македонски универзитети стојат уште полошо, но сепак очекувањата на јавноста во нашето општество се во најголема мерка фокусирани на УКИМ. И целиот притисок, секако.

Се поставува прашањето: Дали е возможно подобрување на состојбите во оваа сфера со оглед на средствата кои се одделуваат за наука од страна на Министерството за образование и наука (МОН), кои од мали во меѓувреме стана симболични? Не е реално да се очекува подобрување на пласманот на УКИМ во услови на безмалку непостоечки буџет за наука, ниту компензирање исклучиво со странски проекти. Неуспешната либерализација на високото образование создаде само дополнителен притисок врз најстариот универзитет кој мораше да се прилагоди на новонастанатата ситуација. Од друга страна, дебалансот кој се создава со запишување на само одреден број факултети кои се сметаат за „вработливи“ дополнително придонесува кон одлив на мозоци со оглед дека оваа вработливост најмалку се однесува на локалната економија. Тоа ги намалува шансите за поквалитетен научен кадар, но и квалитетно задоволување на пазарот на труд на локално ниво, а редовната критика дека УКИМ не комуницира со пазарот на труд секако останува.

За овие состојби и предизвици разговараме со проф. д-р Христина Спасевска и проф. д-р Владимир Петрушевски – Фили, обајцата поранешни проректори на УКИМ.