Olympic : Marie Marvingt, em gái của Sơn Tinh, Thủy Tinh

Tạp chí đặc biệt

Nếu có một sự công bằng trong thế giới thể thao, Marie Marvingt (1875-1963) chắc hẳn là vận động viên duy nhất thu hoạch rất nhiều huy chương Olympic mùa hè và mùa đông : Bà là một vận động viên bơi lội ngoại hạng, là phụ nữ đầu tiên thực hiện cuộc đua xe đạp vòng quanh nước Pháp, là một nhà leo núi giàu kinh nghiệm và trượt tuyết rất giỏi.

Marie nắm giữ 17 kỷ lục thế giới trong nhiều môn thể thao, trên dưới 20 huy chương vàng ở các môn trượt tuyết, trượt băng nghệ thuật, trượt xe lòng máng - bobsleigh. Ngoài đời, bà là một vị nữ anh hùng trong hai cuộc Đại Chiến Thế Giới thế kỷ 20, là một tên tuổi trong lịch sử quân y của Pháp và trong ngành hàng không quân sự.

Đến nay, « Mademoiselle Marvingt » giữ kỷ lục là phụ nữ được trao tặng nhiều huân chương nhất trong lịch sử nước Pháp, là một nhà sưu tập huy chương vàng. Hơn thế nữa Marie Marvingt là « người thầy » dẫn dắt nhiều thế hệ « trở thành những con người có ích cho xã hội ».

Sinh năm 1875 tại thị trấn Aurillac, vùng Cantal, miền trung nước Pháp, Marie Marvingt sớm được thân phụ khuyến khích chơi thể thao : bơi lội, leo núi, cưỡi ngựa, bắn súng, đua xe đạp ... Cùng với gia đình về định cư ở thành phố Nancy, vùng Alsace, gần biên giới với Đức, Marie có bằng lái xe năm 1899 và bắt đầu tham gia một số cuộc đua xe.

Dù yêu thể thao, Marie Marvingt vẫn không quên chuyện đèn sách. Không chỉ bằng lòng với bằng cử nhân văn chương, bà ghi danh vào đại học y khoa, học thêm ngành luật. Do có tật ít ngủ, Marie dư thừa thời gian để học thêm ngoại ngữ. Bà nói được 5 thứ tiếng trước khi ghi danh với hội Chữ Thập Đỏ để có được chứng chỉ y tá.

Tour de France và người phụ nữ trong bóng tối

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn năm 1958, Marie Marvingt tâm sự bà đã lái xe hơi, tự điều khiển kinh khí cầu, lái máy bay - trực thăng, cộng tác với quân đội Pháp, cùng với các kỹ sự thiết kế máy bay quân sự trong nhiệm vụ sơ tán thương binh … Nhưng đối với con người mộc mạc này thì chiếc xe đạp hai bánh là mối tình đầu, là người bạn chung thủy gắn bó với bà suốt cuộc đời :

« Tôi thích đạp xe hơn tất cả mọi thứ trên đời, vì nhờ vậy chúng ta vận động và có hẳn một cách sinh hoạt hàng ngày. Đấy là chưa kể đến tính tiện và lợi. Tôi không nhiều tiền để đi tắc-xi. Trong thành phố luôn bị kẹt xe, với xe đạp, tôi vượt qua mặt và đi còn nhanh hơn tất cả ».

Năm 29 tuổi, Marie Marvingt tham gia cuộc đua xe đạp nối liền thành phố Nancy với Bordeaux, hành trình gần 900 cây số. Rồi sau đó là những cuộc tranh tài từ Nancy nơi bà cư ngụ đến Milano, của Ý hay đến thành phố màu hồng Toulouse miền tây nam nước Pháp. Phụ nữ thời đó phải mặc váy, rất bất tiện để đạp xe, Marie Marvingt sáng chế ra kiểu quần giả váy - jupe culotte, có hai ống như quần âu nam …

Thấy nam giới được tham dự cuộc đua vòng quanh nước Pháp trên lưng con ngựa sắt hai bánh, Marie đòi nhập cuộc nhưng bà đã bị từ chối. « Mademoiselle Marvingt » lẳng lặng mang xe đạp ra trường đua, đợi đoàn khởi hành và chỉ vài phút sau, người phụ nữ 33 tuổi này cũng rong ruổi đường trường, đúng theo lộ trình của phái nam vòng đua Tour de France năm 1908. Năm ấy, trong số 114 tay đua, chỉ có 36 người về đến đích. Không kèn không trống, Marie Marvingt là người thứ 37 đạt được kỳ công này. Tiếc rằng thành tích ấy của bà không được công nhận. Năm 86 tuổi, bà hoàn thành cuộc đua xe đạp cuối cùng, hành trình từ Nancy đến Paris.

Em gái của Sơn Tinh và Thủy Tinh

Thành tích thể thao của Marie Marvingt ở nhiều môn khác cũng không tệ, nhất là môn bơi lội, như chính bà đã kể :

« Ôi, tôi biết bơi gần như cùng lúc biết đi. Năm 1906 tôi là phụ nữ Pháp đầu tiên thực hiện chương trình La Traversée de Paris, tức là bơi 12 cây số trên sông Seine ».

Năm đó trong số tất cả các vận động viên, nam và nữ, Marie đứng hạng 15 : bà đã vượt 12 cây số trên sông Seine trong 4 tiếng 11 phút và 23 giây. Một năm sau bà chinh phục sông Garonne, đoạt chức vô địch ở cuộc đua La Traversée de Toulouse, về đến đích trước các đối thủ đến hơn 3 phút.

Cũng may mà Marie Marvingt là vua bơi lội : Để thỏa mãn cái thú khám phá trái đất từ trên độ cao, năm 1901 bà có chứng chỉ và từ đó một mình điều khiển khinh khí cầu, sau này lại tự lái máy bay đủ loại vượt biển Bắc, biển Manche … Về già bà kể lại những lần đã vào sinh ra tử :

« 52 lần tôi rơi xuống biển. Như đã biết, với quả khinh khí cầu chúng ta có thể bay xa tùy theo chiều dài của dây chằng giữa quả bóng với cái giỏ ở phía dưới. Có một lần, khởi hành từ Nancy, tôi bay đến gần bờ biển Đan Mạch. Tôi khuyên ông khách đi cùng, nhảy dù để bảo toàn sinh mạng. Tôi không chồng, không con, nên không sợ gì cả … ».

Chắc chắn là Marie Marvingt say mê với những môn thể thao « mạnh » : bà thích leo núi, trượt tuyết. Tiếc rằng ở đầu thế kỷ 20 chưa có Olympic mùa đông, nếu không thì Marie chắc chắn phải là một nhà vô địch.

Trong giai đoạn 1908-1910, bà đoạt 20 huy chương vàng trong các thể loại trượt tuyết, trượt băng nghệ thuật, trượt băng tốc độ và môn bobsleigh - trượt xe lòng máng … Sau này trong thời gian sống tại châu Phi, không có tuyết, Marie đã sáng chế ra những cây trượt … cát phù hợp với địa hình vùng sa mạc Sahara …

« La Fiancée du Ciel »

Năm 1914 Thế Chiến Thứ Nhất khai mào. Marie Marvingt đã tìm mọi cách góp sức bảo vệ nước nhà. Thời đó phụ nữ không được ra trận. Tựa như Hoa Mộc Lan trong truyền thuyết dân gian Trung Quốc, Marie giả dạng nam nhi, tham gia 2 đợt oanh kích và đã cầm cự được trên các chiến hào trong 47 ngày trước khi bị lộ.

Nhờ có tiếng nói của thống chế Foch, Marie được tuyển làm y tá chiến trường, một đặc ân mà không phụ nữ nào thời đó có được. Vì trượt tuyết rất giỏi, bà tham gia trên mặt trận khu vực biên giới Pháp - Ý chăm sóc cho các chiến binh bị kẹt trong vùng núi non hiểm trở :

« Thời chiến, tôi đem khả năng lái máy bay của mình ra để phục vụ đất nước. Trong tất cả những môn thể thao tôi tham gia, tôi luôn theo đuổi ý nghĩ, đó phải là một việc làm hữu ích »

Từ kinh nghiệm những năm tháng chiến tranh, Marie Marvingt nảy sinh ý tưởng thiết kế hẳn những chiếc máy bay sử dụng trong quân y, chỉ để di tản thương binh ra khỏi những vùng khói lửa …

Trong Đệ Nhị Thế Chiến, Marie Marvingt lại khoác chiếc áo trắng của y tá, trở lại chiến trường. Tại vùng Dordogne, miền tây nam nước Pháp, bà lập ra một trung tâm nghỉ dưỡng giúp thương binh phục hồi …

Để ghi công chiến sĩ áo trắng này, năm 1955 mừng sinh nhật bà 80 tuổi, chính phủ Mỹ mời Marie vào khoang lái một chiếc máy bay tiêm kích siêu thanh. Bốn năm sau đó, ở tuổi 84, Marie có bằng lái trực thăng và cụ bà ngoài 80 này là nữ phi công đầu tiên trên thế giới một mình lái chiếc trực thăng phản lực Djinn của Pháp.

Bí quyết sống lâu

Được hỏi về bí quyết sống lâu và triết lý trong cuộc sống, Marie trả lời :

« Tôi không cần ngủ nhiều, chỉ khoảng 1 tiếng đến một tiếng rưỡi mỗi ngày là đủ. Nhưng tôi ăn đến 5 hay 6 bữa mỗi ngày, mỗi lần chỉ ăn ít thôi. Hỏi về bí quyết sống lâu, tôi nói thật : ăn, nhưng chỉ ăn chứ không bao giờ uống rượu khai vị, ăn ít nhưng đều đặn và thường xuyên. Quan trọng nhất là tuyệt đối không bao giờ ăn thịt bò hầm : Ôi trời, cái thứ đó là ổ vi trùng cho mấy ông bà già đấy ! (…)

Tôi chưa bao giờ lập gia đình, chưa bao giờ có con nhưng tất cả những đứa trẻ ở khắp nơi trên thế giới, đâu đó cũng là những đứa con tinh thần : tôi luôn dạy chúng biết yêu những gì cao đẹp, dạy chúng điều thiện, về lý tưởng trong cuộc sống … để chúng trở thành những con người có ích cho xã hội. Tôi dẫn dắt cho một số các nhà vô địch và trong hoàn cảnh nào đi nữa, tôi cũng tìm cách cải thiện những điều kiện sinh hoạt cho chúng … Cần phải biết mình muốn gì, là sẽ có sức để vượt qua những thách và rồi sẽ đạt được hết tất cả ».

Cho đến nay, với tổng cộng 34 huân chương của chính phủ Pháp và nhiều nước châu Âu, với 17 kỷ lục thể thao đủ loại, Marie Marvingt là người phụ nữ có nhiều thành tích nhất trên thế giới. Dù vậy những năm cuối đời, tên tuổi của bà hoàn toàn bị chìm vào quên lãng. Marie Marvingt mất năm 1963, thọ 88 tuổi. May mà giờ đây nhiều thành phố đã có những con đường, trường học và nhất là các khu sinh hoạt thể thao mang tên nhà thể thao ngoại hạng Marie Marvingt.