Kaderini Tayin Hakkı: Kürdistan'ın Luxemburg'dan Nesi Eksik?

radioNF

Modern zamanlar öncesinde Ehmedê Xanî (2013), pek çok Kürt milliyetçisinin başucu kitabı olarak kabul ettiği Mem û Zîn adlı eserinde Kürtlerin talihsizliği olarak bir devletten yoksunluğunu dile getirdiğinden beri dünya siyasi düzeni çok değişti; çok sayıda devlet yıkıldı ve yerlerine yenileri kuruldu.

Genel kabule göre, 1648 tarihli Westfalya Antlaşması’ndan sonra Batı Avrupa’da ulus-devletler kurulmaya başlandı. 1800’lerde milletlerin devletlerini kurma fikri ve çabası, gerek Avrupa’nın doğusuna gerekse de sömürgelere (örneğin Latin Amerika’ya) doğru yayıldı ve sonuç aldı. I. Dünya Savaşı’nın ardından tamamen tarih sahnesinden çekilen klasik imparatorlukların enkazından çok sayıda ulus-devlet ortaya çıktı. Her geçen yıl sayıları artan ulus devletler furyası II. Dünya Savaşı’ndan sonra klasik sömürgelere de yayıldı ve 1960’dan 1980’e kadar 50’ye yakın yeni devlet kuruldu. Sovyetler Birliği ile Yugoslavya’nın yıkılışı gibi dünya siyasi haritasını değiştiren gelişmelerin ardından günümüze kadar en az 20 yeni devlet daha ortaya çıktı. Bu arada Avrupa Birliği (AB) gibi ulus-devlet modelini aşan siyasi projeler ile verili devletlerin toprak bütünlüklerinin korunması amacıyla azınlık veya etnik grup haklarının tanınmasına yönelik siyasi reform çabaları, önemli sonuçlar üretmelerine karşın, yeni devlet arayışlarını önleyemedi.

Dünyanın dört bir yanında yüzlerce millet, kaderini tayin hakkından nasiplenmişken, çok azı bundan mahrum kaldı. Bu milletlerden biri de, nüfusu en az 40 milyon civarında tahmin edilen Kürtlerdir, ki pek çok Kürt milliyetçisine göre bu sayı çok daha fazla ve bu nüfus oranı nedeniyle Kürtler aynı zamanda “dünyanın en büyük devletsiz milleti” olarak da kabul edilir. Milletin kaderini tayin hakkını bağımsız devlet kurmakla özdeş olarak değerlendiren çok sayıda Kürt siyasi oluşumuna ve bunların mücadelelerine rağmen ortaya çıkan sonuç başarısızlık olmuş ve dünyadaki 200’den fazla devlet arasında hala bir Kürt devleti yoktur. Peki, neden?

Bu podcast'te bu sorunun yanıtını Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiş olan Milletlerin Kaderlerini Tayin Hakkı çerçevesinde vermeye çalışacağım.

Abone olmayı, yorum yazmayı ve paylaşmayı unutmayın lütfen...

#kurds

#kurdistan

#kurdi

#kürtler

#türkiye

#iran

#USA

#UN

#ahmedihani

#ehmedixani

#qasimlo