Yr Hen Iaith (Lefel A) - Martha, Jac, a Sianco

Yr Hen Iaith

#Podcasting Education #YrHenIaith

24:35

It’s the very first episode of The Big Pitch with Jimmy Carr and our first guest is Phil Wang! And Phil’s subgenre is…This Place is Evil. We’re talking psychological torture, we’re talking gory death scenes, we’re talking Lorraine Kelly?! The Big Pitch with Jimmy Carr is a brand new comedy podcast where each week a different celebrity guest pitches an idea for a film based on one of the SUPER niche sub-genres on Netflix. From ‘Steamy Crime Movies from the 1970s’ to ‘Australian Dysfunctional Family Comedies Starring A Strong Female Lead’, our celebrity guests will pitch their wacky plot, their dream cast, the marketing stunts, and everything in between. By the end of every episode, Jimmy Carr, Comedian by night / “Netflix Executive” by day, will decide whether the pitch is greenlit or condemned to development hell! Listen on all podcast platforms and watch on the Netflix Is A Joke YouTube Channel . The Big Pitch is a co-production by Netflix and BBC Studios Audio. Jimmy Carr is an award-winning stand-up comedian and writer, touring his brand-new show JIMMY CARR: LAUGHS FUNNY throughout the USA from May to November this year, as well as across the UK and Europe, before hitting Australia and New Zealand in early 2026. All info and tickets for the tour are available at JIMMYCARR.COM Production Coordinator: Becky Carewe-Jeffries Production Manager: Mabel Finnegan-Wright Editor: Stuart Reid Producer: Pete Strauss Executive Producer: Richard Morris Executive Producers for Netflix: Kathryn Huyghue, Erica Brady, and David Markowitz Set Design: Helen Coyston Studios: Tower Bridge Studios Make Up: Samantha Coughlan Cameras: Daniel Spencer Sound: Charlie Emery Branding: Tim Lane Photography: James Hole…

about a year ago 24:57

MP3•Episode home

Trafodwn Martha, Jac a Sianco yn y bennod hon, gan graffu ar y modd y mae’r nofel yn darlunio ochr dywyll bywyd gwledig. Dadleuwn fod hyd yn oed yr agweddau mwyaf ysgytwol ar y nofel yn adlewyrchu realiti a bod y gwaith dewr hwn yn mynd yn groes i ffrwd o lenyddiaeth Gymraeg sy’n dyrchafu, rhamantu a delfrydu bywyd yr amaethwr. Rhyfeddwn at grefft Caryl Lewis wrth i ni graffu ar y cymeriadu a’r strwythur. Er bod cymaint o realiti caled yn y nofel, nodwn fod elfennau sy’n mynd yn groes i realaeth hefyd wrth i’r darllenydd brofi agweddau swreal neu hudol. Awgrymwn fod naws gothig hefyd a’i bod yn bosibl gweld cysgod ‘Mami’ fel fersiwn gwyrdroëdig o’r ‘Fam Gymreig’ ystrydebol. * We discuss Martha, Jac a Sianco in this episode, scrutinizing how the novel depicts the dark side of rural life. We find that even the most shocking aspects of the novel reflect reality and that this courageous work goes against a stream of Welsh literature that elevates, romanticises and idealises the life of the farmer. We praise Caryl Lewis's craft as we scrutinize the character and structure. While there is so much hard reality in the novel, we note that there are also elements that conflict with realism as the reader experiences surreal or magical aspects. We suggest that there is also a gothic feel to it and that it is possible to see the shadow of 'Mami' as an inverted version of the stereotypical 'Welsh Mam'. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Nodiadau astudio CBAC wedi’u paratoi gan Bleddyn Owen Huws: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2009-10/welsh/a-cymraeg/Help%20Llaw/Martha%20Jac%20Sianco.pdf

83 episodes

Yr Hen Iaith (Lefel A) - Martha, Jac, a Sianco

Yr Hen Iaith

published about a year ago

MP3•Episode home

83 episodes

#Podcasting Education #YrHenIaith

All episodes

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Branwen ferch Llŷr 23:35

5 weeks ago23:35

23:35

Cawn hwyl yn y bennod hon wrth drafod ‘Ail Gainc y Mabinogi’, sef y chwedl ‘Branwen ferch Llŷr’. Rydym ni’n ystyried nifer o agweddau ar y stori gyffrous hon, gan ofyn cwestiynau diddorol am ei pherthynas â’r gymdeithas ganoloesol yr oedd yn perthyn iddi. Nodwn ei bod yn ei hanfod yn stori am briodas frenhinol, ac awgrymwn ei bod yn bosib ei darllen fel testun radicalaidd sy’n mynd i’r afael â’r wedd honno ar gymdeithas mewn modd beirniadol. Craffwn hefyd ar ymdriniaeth y chwedl â rhyfel a heddwch, gan nodi arwyddocâd y rhyfel apocalyptaidd sy’n lladd y rhan fwyaf o boblogaeth Iwerddon a’r rhan fwyaf o’r fyddin fawr sy’n croesi’r môr i achub Branwen. ** Branwen daughter of Llŷr We have a great time in this episode while discussing ‘The Second Branch of the Mabinogi’, namely the tale of ‘Branwen daughter of Llŷr’. We consider a number of things about this exciting story, asking interesting questions about its relationship with the medieval society to which it belonged. We note that it is in essence a story about a royal marriage, and we suggest that it’s possible to read it as a radical text which addresses this aspect of society in a critical fashion. We also examine the tale’s treatment of war and peace, noting the significance of the apocalyptical war which kills most of the population of Ireland and most of the great army which crossed the sea to save Branwen. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Dyma bennod yng nghyfres 1 Yr Hen Iaith sy’n trafod y chwedl: https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-5-chwedl-branwen - Hefyd, mae penodau am weddill ‘Pedair Cainc y Mabinogi’ ac un sy’n trafod ‘y chwedlau brodorol’ yn gyffredinol: https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-3-y-chwedlau-brodorol https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-4-chwedl-pwyll-pendefig-dyfed https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-6-manawydan-a-seiliau-cymdeithas https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-7-trafferthion-teuluol-math - Deunydd astudio CBAC, wedi’i baratoi gan yr Athro Sioned Davies: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2015-16/Adnodd%20Branwen/index.html https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2015-16/Adnodd%20Branwen/23cymeriadau3.html https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2015-16/Adnodd%20Branwen/14themau4.html…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Llyfr Gwyn Rhydderch 9:27

5 weeks ago9:27

9:27

Mae’r bennod nesaf yn canolbwyntio ar y chwedl ‘Branwen ferch Llŷr’ (neu ‘Ail Gainc y Mabinogi’). Rydym ni’n paratoi ar gyfer y drafodaeth honno yn y bennod hon trwy edrych ar y llawysgrif gynharaf sy’n cynnwys copi cyflawn o’r chwedl, sef Llyfr Gwyn Rhydderch. Crëwyd y llawysgrif hon tua’r flwyddyn 1350 gan nifer o fynaich a oedd yn cydweithio ym mynachdy Ystrad Fflur yng Ngheredigion, a hynny, mae’n debyg, ar gyfer dyn o’r enw Rhydderch ab Ieuan Llwyd. Pwysleisiwn fod creu llawysgrif yn broses lafurus iawn a gymerai lawer o amser ac adnoddau a bod llawysgrif yn beth hynod werthfawr o’r herwydd. Roedd gwneuthurwyr llawysgrifau canoloesol felly’n dewis cynnwys eu ‘llyfrau’ yn ofalus iawn. Nodwn fod ‘Pedair Cainc y Mabinogi’ ymysg y ‘chwedlau brodorol’ a geir yn Llyfr Gwyn Rhydderch, gan ystyried hefyd y ffaith bod rhychwant eang o wahanol destunau wedi’u cynnwys yn y llawysgrif hefyd. ** The next episode focusses on the tale ‘Branwen daughter of Llŷr’ (or ‘The Second Branch of the Mabinogi’). We prepare for that discussion in this episode by looking at the earliest manuscript which contains a complete copy of the tale, namely the White Book of Rhydderch. This manuscript was created about the year 1350 by a number of monks working together in the monastery of Strata Florida in Ceredigion, most likely for a man named Rhydderch ab Ieuan Llwyd. We stress the fact that creating a manuscript was a very laborious process which took a lot of time and resources and that a manuscript was and is an extremely valuable thing because of that. The makers of medieval manuscripts thus chose the contents of their ‘books’ very carefully. We note that ‘The Four Branches of the Mabinogi’ are among the ‘native tales’ found in the White Book of Rhydderch, while also considering the fact that a wide selection of different texts is also included in the manuscript. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Cewch weld copi digidol o’r holl lawysgrif ar wefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru: https://www.llyfrgell.cymru/darganfod-dysgu/arddangosfeydd-arlein/llawysgrifau/yr-oesoedd-canol/llyfr-gwyn-rhydderch - Cewch glywed rhagor am greu llawysgrifau Cymraeg canoloesol yn y bennod hon yng nghyfres 1 Yr Hen Iaith: https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-2-y-llawysgrif-gymraeg-gyntaf-sydd-wedi-goroesi…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Trafferth mewn Tafarn 34:34

6 weeks ago34:34

34:34

Cawn hwyl yn y bennod hon wrth drafod cywydd hunan-ddychanol enwog Dafydd ap Gwilym. Dyma gerdd storïol ddoniol sy’n disgrifio ymdrech aflwyddiannus i gyfarfod â merch yn hwyr yn y nos, ac wrth adrodd y stori hon mae Dafydd yn dychanu’r union bersona barddol sy’n ganolog i gymaint o’i gywyddau. Ond nodwn fod themâu difrifol yma hefyd, er gwaethaf yr holl hwyl; mae’n bosibl dadlau bod y cywydd hwn yn cyferbynnu cariad cnawdol a chariad ysbrydol a’i fod hefyd yn gyfansoddiad sy’n amlygu tensiynau rhwng y Cymry a’r Saeson. ** ‘Trouble at an Inn’ We have fun in this episode while discussing Dafydd ap Gwilym’s famous self-satirical cywydd. This is a narrative poem which describes an unsuccessful attempt to meet a woman late at night, and by reciting this story Dafydd is satirizing the very bardic persona which is central to so many of his cywyddau. But we note that there are serious themes here as well, despite all of the fun; it’s possible to argue that this cywydd contrasts bodily love with spiritual love and that it is a composition which expresses tensions between the Welsh Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Y testun wedi’i olygu gan yr Athro Dylan Foster: http://resource.download.wjec.co.uk.s3-eu-west-1.amazonaws.com/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned03/04-trafferth-mewn-tafarn.html - Penodau cyfres 1 Yr Hen Iaith sy’n canolbwyntio ar waith Dafydd ap Gwilym: https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-24-meddwin-niwrbwrch-dafydd-ap-gwilym-rhan-1 https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-25-caru-yn-y-coed-dafydd-ap-gwilym-rhan-2 https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-26-dychan-hiwmor-a-grym-celf-dafydd-ap-gwilym-rhan-3…

Yr Hen Iaith

1
YHI Lefel A - Mis Mai a Mis Tachwedd 26:37

6 weeks ago26:37

26:37

‘Mis Mai a Mis Tachwedd’ Trafodwn un o gerddi natur Dafydd ap Gwilym yn y bennod hon, sef y cywydd enwog sy’n cyferbynnu mis Mai a’r mis ‘dig du’. Gan ystyried dwy thema gysylltiedig sy’n ganolog i waith Dafydd, cariad a natur, nodwn fod y bardd yn croesawu dyfodiad mis Mai gan ei fod yn arwyddo dechrau haf – tymor sy’n caniatáu iddo gyfarfod â’i gariad(on). Craffwn ar y modd y mae Dafydd yn personoli mis Mai ac awgrymu’i fod yn defnyddio rhai o nodweddion y canu mawl, gan wneud yr elfennau traddodiadol hyn yn rhan o’i gyfansoddiad gwreiddiol ef. ** ‘May and November’ In this episode we discuss one of Dafydd ap Gwilym’s nature poems, namely the famous cywydd which contrasts the month of May with the ‘dark angry’ month. While considering two connected themes which are central to Dafydd’s work, love and nature, we note that the poem welcomes May as it signifies the beginning of summer – the season which allows him to meet his lover(s). We examine the way in which Dafydd personifies the month of May and suggest that he uses some aspects of praise poetry, making these traditional elements part of his original composition. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Y testun wedi’i olygu gan yr Athro Dylan Foster Evans: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned03/03-mis-mai-a-mis-tachwedd.html - Nodiadau dosbarth CBAC: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2010-11/welsh/irf10-00/cdag/3%20%20Mis%20Mai%20a%20Mis%20Tachwedd/2%20Arddull%20Mis%20Mai%20a%20Mis%20Tachwedd/Nodiadau%20dosbarth%20-%20Arddull%20Mis%20Mai%20a%20Mis%20Tachwedd.docx - Penodau cyfres 1 Yr Hen Iaith sy’n canolbwyntio ar waith Dafydd ap Gwilym: https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-24-meddwin-niwrbwrch-dafydd-ap-gwilym-rhan-1 https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-25-caru-yn-y-coed-dafydd-ap-gwilym-rhan-2 https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-26-dychan-hiwmor-a-grym-celf-dafydd-ap-gwilym-rhan-3…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Yr Wylan 24:24

6 weeks ago24:24

24:24

Edrychwn yn y bennod hon ar un o gywyddau llatai Dafydd ap Gwilym gan egluro ystyr y gair hwnnw – ‘llatai’ – a thrafod patrwm arferol cywyddau o’r fath. Dyma fath o gerdd sy’n cyfuno dwy hoff thema Dafydd, cariad a natur, gan roi rhwydd hynt i ddychymyg bardd wrth iddo bersonoli’r wylan a’i gwenieithu. Gwerthfawrogwn ddisgrifiadau hudolus Dafydd o’r aderyn a cheisiwn ddyfalu pa dref gastellog y cyfeirir ati. Nodwn fod hen thema gyfarwydd arall yn ymddangos yn y gerdd hon, sef honiad Dafydd ei fod yn glaf oherwydd cariad. ** ‘The Seagull’ In this episode we look at one of Dafydd ap Gwilym’s cywyddau llatai and explain the meaning of that word – ‘llatai’ – and discuss the usual pattern followed by these kinds of cywyddau. This is a kind of poem which combines two of Dafydd’s favourite themes, love and nature, giving the poet’s imagination free rein as he personifies the seagull and flatters it. We appreciate Dafydd’s charming descriptions of the bird and try to guess which fortified town is referred to in the poem. We note that another old familiar theme appears in this work, namely Dafydd’s claim that he is sick because of love. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Y testun wedi’i olygu gan yr Athro Dylan Foster Evans: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned03/02-yr-wylan.html - Sangiadau a brawddegau’r cywydd: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/support-files/uned3/yr-wylan/Yr%20Wylan%20-%20brawddegau%20sangiadau.docx - Penodau cyfres 1 Yr Hen Iaith sy’n canolbwyntio ar waith Dafydd ap Gwilym: https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-24-meddwin-niwrbwrch-dafydd-ap-gwilym-rhan-1 https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-25-caru-yn-y-coed-dafydd-ap-gwilym-rhan-2 https://amam.cymru/yr-hen-iaith/pennod-26-dychan-hiwmor-a-grym-celf-dafydd-ap-gwilym-rhan-3…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Marwnad Owain ab Urien 17:12

7 weeks ago17:12

17:12

Edrychwn yn y bennod hon ar un arall o gerddi Taliesin. Roedd y traddodiad mawl yn cynnwys canu clodydd i arweinwyr a fu farw, a dyma a gawn yn y gerdd bwerus hon. Nodwn fod ‘Marwnad Owain’ yn cyfeirio at y fuddugoliaeth sy’n cael ei dathlu yn y gerdd ‘Gwaith Argoed Llwyfain’; teimlir bod campau go iawn dyn go iawn yn cael eu coffáu yma. Yn ogystal â’i allu milwrol, mae’r bardd yn canmol haelioni Owain. Ac wrth graffu ar y geiriau sy’n agor ac yn cloi’r gerdd, pwysleisiwn ei bod hi’n perthyn i gyd-destun cwbl Gristnogol a bod y farwnad hon yn cyfuno mawl gyda gweddi. ** ‘Elegy for Owain son of Urien’ In this episode we look at another of Taliesin’s poems. The praise tradition including paying tribute to dead leaders, and that’s what we have in this powerful poem. We note that this elegy for Owain refers to the victory celebrated in another of Taliesin’s poems, ‘The Battle of Argoed Llwyfain’; there is a sense that the real feats of a real man are being commemorated here. In addition to his military ability, the bard praises Owain’s generosity. And while considering the words which open and close the poem, we stress that it belongs to an entirely Christian context and that this elegy combines praise with prayer. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Adnoddau CBAC wedi’u paratoi gan yr Athro Marged Haycock: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned02/03-marwnad-owain.html https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2009-10/welsh/a-cymraeg/hengerdd/Taliesin/2%20Marwnad%20Owain%20ab%20Urien/MARWNAD%20OWAIN%20AB%20URIEN%20Nodiadau%20geiriau.docx…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Gwaith Argoed Llwyfain 19:24

7 weeks ago19:24

19:24

Mae’r bennod hon yn trafod un o’r cerddi sy’n cael eu priodoli i’r bardd Taliesin. Ystyr y gair ‘gwaith’ yw ‘brwydr’, ac er nad ydym yn gwybod ble yn union oedd Argoed Llwyfain, mae’n sicr bod y lleoliad yn yr Hen Ogledd a bod y frwydr hon wedi digwydd tua diwedd y chweched ganrif. Roedd yn fuddugoliaeth i’r Brythoniaid ac mae’r bardd yn canmol eu harweinwyr, Urien a’i fab, Owain. Trafodwn y wedd ddramatig ar y gerdd wrth i’r bardd ail-greu sgwrs cyn y frwydr rhwng Owain a Fflamddwyn, arweinydd yr Eingl Sacsoniaid. Nodwn fod y gerdd waedlyd hon hefyd yn hoelio sylw ar swyddogaeth y bardd ei hun. ** ‘The Battle of Argoed Llwyfain’ This episode discusses one of the poems attributed to the bard Taliesin. The word ‘gwaith’ means ‘battle’, and although we don’t know where exactly Argoed Llwyfain was, it’s certain that the location was in the Old North and that this battle took place sometime towards the end of the sixth century. It was a victory for the Brittonic Celts and the bard praises their leaders, Urien and his son, Owain. We discuss the poem’s dramatic nature, as the bard recreates the discussion before the battle between Owain and Fflamddwyn, the leader of the Angl-Saxons. We note that this bloody poem also draws attention to the function of the poem himself. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Adnoddau CBAC wedi’u paratoi gan yr Athro Marged Haycock: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned02/02-gwaith-argoed-llwyfain.html http://resource.download.wjec.co.uk.s3.amazonaws.com/vtc/2009-10/welsh/a-cymraeg/hengerdd/Taliesin/1%20Argoed%20Llwyfain/GWAITH%20ARGOED%20LLWYFAIN%20Nodiadau%20geiriau.docx…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Llyfr Taliesin 5:54

7 weeks ago5:54

5:54

Dyma ni’n cyflwyno’r penodau sy’n trafod dwy o gerddi Taliesin, ac rydym ni’n gwneud hynny trwy edrych ar Lyfr Taliesin ei hun, un o’r trysorau a gedwir yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Crëwyd y llawysgrif ryfeddol hon yn ystod hanner cyntaf y bedwaredd ganrif ar ddeg, ond mae’n cynnwys casgliad o gerddi sy’n cael eu priodoli i’r bardd Taliesin a oedd yn canu mawl i arweinwyr ei gymdeithas yn yr Hen Ogledd yn y chweched ganrif. Mae’n ddiddorol meddwl am y cerddi hyn yn teithio trwy amser o’r cyfnod hynafol hwnnw i’r Oesau Canol wrth iddynt deithio o’r Hen Ogledd i Gymru. A digwyddodd rhywbeth arall yn ystod y daith honno hefyd: oherwydd ei statws fel un o’r cynfeirdd sy’n sefyll ar ddechrau hanes y traddodiad barddol Cymraeg, aeth Taliesin yn gymeriad chwedlonol. Felly yn ogystal â’r canu mawl hanesyddol, mae Llyfr Taliesin yn cynnwys nifer o gerddi a gysylltir â’r Taliesin chwedlonol, cymeriad gyda phwerau goruwchnaturiol sy’n ymgnawdoliad o hud a grym barddoniaeth Gymraeg. ** The Book of Taliesin Here we introduce the episodes which discuss two of Taliesin’s poems, and we do that by looking at the Book of Taliesin itself, one of the treasures kept in the National Library of Wales. This amazing manuscript was created during the first half of the fourteenth century, but it includes a collection of poems which are attributed to Taliesin, the bard who sang praise to the leaders of his society in the Old North in the sixth century. It’s interesting to think about these poems travelling through time from that ancient period to the Middle Ages as they travelled from the Old North to Wales. And something else happened during that journey as well: because of his status as one of the earliest poets standing at the beginning of the Welsh bardic tradition, Taliesin became a legendary character. Thus, in addition to the historical praise poetry, the Book of Taliesin contains a number of poems connected to the legendary Taliesin, a character with supernatural powers who is an incarnation of Welsh poetry’s magic and might. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Mae’n bosibl gweld y llawysgrif ar wefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru: https://www.llyfrgell.cymru/darganfod-dysgu/arddangosfeydd-arlein/llawysgrifau/yr-oesoedd-canol/llyfr-taliesin…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Canu Aneirin, Awdl 24 13:46

8 weeks ago13:46

13:46

Dyma ni’n trafod marwnad i un arall o ryfelwyr y Gododdin, Buddfan fab Bleiddfan. Nodwn mai ‘arwr’ yw’r gair cyntaf, gan grynhoi’n effeithiol y darlun a gawn yn y llinellau sy’n dilyn. Nodwn hefyd fod y gair olaf, ‘dihafarch’ (‘dewr’) yn crynhoi prif neges y farwnad. Yn debyg i’r awdl gyntaf, disgrifir marwolaeth mewn brwydr yma fel ‘bwydo brain’. Dyma farddoniaeth sy’n ein cymell i weld yr olygfa drist, gan gynnwys y gwaed sy’n gwlychu arfwisg y milwr marw hwn. Pwysleisiwn fod un o’r llinellau hyn – ‘Beirdd byd barnant ŵr [neu ‘wŷr’] o galon’ – yn hoelio sylw ar swyddogaeth gymdeithasol y bardd. * Here we discuss an elegy to another of the Gododdin’s dead warriors, Buddfan fab Bleiddfan. We note that ‘arwr’ (‘hero’) is the first word, summarizing effectively the picture we get in the following lines. We also note that the last word, ‘dihafarch’ (‘brave’) encapsulates this elegy’s main message. Like the first awdl, death in battle is described here as ‘feeding crows’. This is poetry which urges us to see the sad scene, including the blood soaking this dead soldier’s armour. We stress that one of these lines – ‘Beirdd byd barnant ŵr [‘wŷr’] o galon’ – focusses attention on the poet’s social function. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Adnoddau CBAC – golygiad a nodiadau gan yr Athro Peredur Lynch: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned01/03-awdl-xxiv-aneirin.html…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Canu Aneirin, Awdl 1 15:59

8 weeks ago15:59

15:59

Trafodwn awdl gyntaf Y Gododdin yn y bennod hon, sef marwnad i Ywain, rhyfelwr a ddisgrifir fel ‘unig fab Marro’. Nodwn fod yr arddull yn foel iawn ond yn hynod bwerus; dyma fardd sy’n gwneud llawer gydag ychydig o eiriau. Dysgwn nifer o bethau am Ywain: roedd yn filwr dewr, bu farw yn y frwydr, ac roedd yn ifanc iawn pan fu farw. * We discuss the first of the Gododdin’s awdlau in this episode, namely an elegy for Ywain, a warrior described as ‘Marro’s only son’. We note that the style is very sparse yet also extremely powerful; here is a poet who does a lot with a few words. We learn a number of things about Ywain: he was a brave soldier, he died in the battle, and he was very young when he died. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Adnoddau CBAC – golygiad a nodiadau gan yr Athro Peredur Lynch: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned01/02-awdl-i-aneirin.html…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A) - Llyfr Aneirin 10:35

8 weeks ago10:35

10:35

Mae’r bennod hon yn cyflwyno’r penodau sy’n trafod dwy o awdlau Canu Aneirin. Dyma ni yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, yn edrych ar Lyfr Aneirin ei hun! Ysgrifennwyd y llawysgrif hon rhwng tua 1250 a 1300. Gan ei bod yn debyg mai yn ystod blynyddoedd olaf ‘y Gymru annibynnol’ yr ysgrifennwyd hi, tybed a oes cysylltiad rhwng y cyd-destun gwleidyddol hwnnw a chynnwys y llawysgrif?! Trafodwn Y Gododdin a gofyn cwestiwn cymhleth am daith yr hen farddoniaeth hon o’r ‘Hen Ogledd’ i’r Gymru ganoloesol. Edrychwn hefyd ar nodiadau diddorol yn y llawysgrif sy’n awgrymu sut oedd rhai beirdd diweddarach yn ystyried pwysigrwydd a gwerth Llyfr Aneirin. * The Book of Aneirin This episode prefaces the episodes which discuss two of Canu Aneirin’s awdlau. Here we are in the National Library of Wales, looking at the Book of Aneirin itself! This manuscript was written between about 1250 and 1300. As it’s likely that it was written during the final years of ‘the independent Wales, we wonder if there’s a connection between that political context and the contents of the manuscript?! We discuss the Gododdin and ask a complicated question about the journey of this old poetry from the ‘Old North’ to medieval Wales. We also look at interesting notes in the manuscript which suggest how some later poets viewed the importance and value of the Book of Aneirin. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Gellir gweld copi digidol o Lyfr Aneirin ar wefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru: https://www.llyfrgell.cymru/darganfod-dysgu/arddangosfeydd-arlein/llawysgrifau/yr-oesoedd-canol/llyfr-aneirin - Adnoddau CBAC – ‘Cyflwyno’r Gododdin’ gan yr Athro Peredur Lynch: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2018-19/int18-19_1-4/_cym/uned01/01-cyflwynor-gododdin.html…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A): Gwenllian gan Myrddin ap Dafydd 22:37

9 weeks ago22:37

22:37

Ystyriwn y cywydd ‘Gwenllian’ gan Myrddin ap Dafydd yn y bennod hon, gan egluro’r ddau gyd-destun hanesyddol perthnasol – diwedd llinach tywysogion Cymru yn 1282 a hanes ymgyrch yn y 1990au i greu cofeb i ferch Llywelyn ap Gruffudd, Gwenllian. Awgrymwn fod y gerdd hon yn gofeb hynod drawiadol yn ei hawl ei hun. Wrth bwysleisio bod Myrddin ap Dafydd wedi dewis mesur caeth traddodiadol, y cywydd, nodwn ei fod yn defnyddio’r mesur hwnnw mewn modd gwreiddiol. Craffwn ar arwyddocâd yr enwau lleoedd sy’n angori’r gofeb farddonol hon mewn rhan benodol o Gymru. Rhaid cyfaddef hefyd ein bod wedi’n llorio gan y tristwch sy’n hydreiddio’r gerdd bwerus hon. * We consider the poem 'Gwenllian' by Myrddin ap Dafydd in this episode, explaining the two relevant historical contexts – the end of the dynasty of the princes of Wales in 1282 and the history of a campaign in the 1990s to create a memorial to Llywelyn ap Gruffudd's daughter, Gwenllian. We suggest that this poem is a remarkably impressive memorial in its own right. In emphasising that Myrddin ap Dafydd chose a traditional strict measure, the cywydd, we note that he used that measure in an original way. We will examine the significance of the place names that anchor this poetic memorial in a particular part of Wales. It must also be admitted that we are overwhelmed by the sadness that permeates this powerful poem. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Nodiadau CBAC: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2014-15/WJEC-14-15_12/Gwenllian.docx…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A): Aneirin gan Iwan Llwyd 17:57

9 weeks ago17:57

17:57

Edrychwn yn y bennod hon ar y gerdd ‘Aneirin’ gan Iwan Llwyd, gan graffu ar y modd y mae’n cymharu – neu’n cymathu – swydd y bardd a swydd y newyddiadurwr. Trafodwn hefyd y modd y mae’r gerdd yn cymathu rhyfeloedd o wahanol gyfnodau hanesyddol a nodwn fod gan Iwan Llwyd syniadau pendant iawn ynglŷn â swyddogaeth y bardd Cymraeg trwy’r oesau. Eglurwn y cyd-destun hanesyddol a’r berthynas rhwng y math o newyddion a welid ar y teledu pan oedd Iwan Llwyd yn ifanc a chynnwys y gerdd hon. * In this episode we look at the poem 'Aneirin' by Iwan Llwyd, scrutinizing the way in which he compares – or assimilates – the poet's job with the journalist's. We also discuss the way in which the poem assimilates wars from different historical periods and note that Iwan Llwyd has very definite ideas about the function of the Welsh poet through the ages. We explain the historical context and the relationship between the type of news seen on television when Iwan Llwyd was young and the content of this poem. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Nodiadau CBAC: https://hwb.gov.wales/api/storage/31be5bb4-0430-4ab1-aa03-86e4b41d8e6d/Nodiadau%20Iwan%20Llwyd.pdf?preview=true…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A): Sul y Mamau yn Greenham, 1984 gan Menna Elfyn 18:26

9 weeks ago18:26

18:26

Trafodwn ‘Sul y Mamau yn Greenham, 1984’ gan Menna Elfen yn y bennod hon. Mae Jerry Hunter yn craffu ar strwythur ac arddull y gerdd, gan nodi’r modd y mae’r bardd yn manteisio ar hyblygrwydd y mesur rhydd. Trafoda’r delweddau sy’n ganolog iddi hefyd. Esbonia Richard Wyn Jones y cyd-destun hanesyddol a gwleidyddol, gan egluro rhan ganolog benywod Cymreig yn y protestiadau a geid ger safle milwrol Comin Greenham. * We discuss Menna Elfen's 'Mother's Day at Greenham, 1984' in this episode. Jerry Hunter scrutinizes the structure and style of the poem, noting how the poet takes advantage of the flexibility of free measure. She also discusses the images that are central to her. Richard Wyn Jones explains the historical and political context, explaining the central role of Welsh women in the protests that took place near the Greenham Common military site. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Nodiadau CBAC: https://resource.download.wjec.co.uk/vtc/2014-15/WJEC-14-15_12/Sul%20y%20Mamau%20yn%20Greenham_1984.docx…

Yr Hen Iaith

1
Yr Hen Iaith (Lefel A): Y Gŵr sydd ar y Gorwel gan Gerallt Lloyd Owen 20:42

9 weeks ago20:42

20:42

Canolbwyntia’r bennod hon ar gywydd Gerallt Lloyd Owen, ‘Y Gŵr sydd ar y Gorwel’. Yn ogystal â chraffu ar grefft y bardd, rydym ni’n egluro’r cyd-destun gwleidyddol ac ystyried pam yr aeth Gerallt Lloyd Owen ati i drafod Saunders Lewis yn y modd hwn. Nodwn arwyddocâd y gair ‘gorwel’ ei hun ac awgrymwn fod y gerdd fodern hon yn amlygu rhai agweddau hynafol ar y traddodiad barddol Cymraeg. * This episode focusses on Gerallt Lloyd Owen's poem, 'Y Gŵr sydd ar y Gorwel'. As well as scrutinising the poet's craft, we explain the political context and consider why Gerallt Lloyd Owen approached Saunders Lewis in this way. We note the significance of the word 'horizon' itself and suggest that this modern poem highlights some ancient aspects of the Welsh bardic tradition. Cyflwynwyd gan: Yr Athro Jerry Hunter a'r Athro Richard Wyn Jones Cynhyrchwyd gan: Richard Martin Cerddoriaeth: 'Might Have Done' gan The Molenes Deunydd perthnasol: - Nodiadau CBAC: https://resources.hwb.gov.wales/VTC/2008-09/welsh/irf08-153/y_cerddi/y_gwr_sydd_ar_y_gorwel.doc - Jerry Hunter, ‘Y Gŵr Sydd Ar y Gorwel: Cywydd Brud Cyfoes’, Barn 409 (1997).…

Yr Hen Iaith

30 weeks ago34:25